زمینه و هدف: مقاومت آنتی بیوتیکی به عنوان یک مشکل عمده در بیمارستان ها در سال های اخیر افزایش یافته است. همچنین عفونت سیستم تنفسی در بیماران بخش مراقبت های ویژه (ICU) به عنوان یک موضوع مهم در بین بیماران انتوبه شده مطرح شده است که منجر به عوارض و مرگ و میر زیادی می شود. پژوهش حاضر با هدف بررسی روند مقاومت آنتی بیوتیکی ارگانیسم‌های جدا شده از ترشحات لوله تراشه بیماران بستری در بیمارستان شهید بهشتی کاشان طی یک دوره پنج ساله انجام شد تا اطلاعات ارزشمندی در اختیار سیاست گذاران قرار گیرد.
روش‌ها: در این مطالعه مقطعی پرونده 925 بیمار اینتوبه شده و دارای کشت مثبت لوله تراشه در بیمارستان شهید بهشتی کاشان طی بازه زمانی 1397 تا 1401 مورد بررسی قرار گرفت. داده‌های استخراج شده از پرونده‌ها شامل متغیرهای جمعیت‌شناختی (سن، جنس و علت بستری)، نوع باکتری جدا شده از لوله تراشه، نتیجه تست آنتی‌بیوگرام، طول مدت بستری در بیمارستان و پیامد (ترخیص یا مرگ) بوده است. آزمایشگاه بیمارستان برای جداسازی و تست آنتی‌بیوگرام نمونه لوله تراشه انتقال یافته به آزمایشگاه را ابتدا در محیط بلاد آگار و مک کانکی آگار کشت داده و بعد از 24 ساعت انکوباسیون باکتری‌های رشد یافته تعیین هویت شدند. روش انتشار دیسک دیفیوژن بر اساس دستورالعمل های موسسه استانداردهای بالینی و آزمایشگاهی  (CLSI)  یرای تعیین مقاومت آنتی‌‌بیوتیکی استفاده شده است. داده‌های جمع‌آوری شده از طریق نرم‌افزار SPSS نسخه 26 و با استفاده از آمار توصیفی (توزیع فراوانی و میانگین و انحراف معیار) و آمار استنباطی (آزمون کای اسکوئر و تی مستقل جهت بررسی ارتباط رابطه مقاومت چند دارویی و ویژگی‌های بالینی) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. همچنین بررسی روند الگوی مقاومت آنتی‌بیوتیکی در بازه زمانی پنج ساله با استفاده از آزمون رگرسیون نقاط اتصال با محاسبه شاخص میانگین درصد تغییرات سالیانه (AAPC) و از طریق نرم‌افزار Joinpoint Trend Analysis نسخه 5.3.0 انجام شد.
روندهای زمانی مقاومت آنتی‌بیوتیکی با استفاده از رگرسیون نقطه‌ای برای ارزیابی میانگین درصد تغییرات سالانه AAPC) (در مقاومت آنتی‌بیوتیکی با در نظر گرفتن مقادیر (0/05<p) و فواصل اطمینان (95%) مورد بررسی قرار گرفت.
یافته ها: در مجموع 925 پاتوژن باکتریایی جدا شده از کشت لوله تراشه در بازه زمانی پنج ساله مورد بررسی قرار گرفت که از این میان 57/8 درصد مرد و42/2 درصد زن بودند. یافته‌ها نشان داد که شایع‌ترین باکتری‌های جدا شده از کشت لوله تراشه، گونه‌های اسینتوباکتر (52/5 درصد) و کلبسیلا (29/4درصد) بودند. الگوی مقاومت آنتی بیوتیکی در بین باکتری های رایج جدا شده نشان  داد گونه های اسینتوباکتر و کلبسیلا بیشترین مقاومت را در برابر آنتی بیوتیک سفتازیدیم دارند (به‌ترتیب98/5 و 93/6 درصد). اما بر اساس مقادیر AAPC، تنها روند مقاومت به آنتی‌بیوتیک سفالکسین به‌طور معناداری سالیانه 4/63 درصد  افزایش داشته است. علاوه بر این از لحاظ روند تغییرات مقاومت چنددارویی (MDR) و بر اساس مقادیر AAPC، در گونه کلبسیلا روند مقاومت چنددارویی به‌طور معناداری سالیانه 7/87 درصد افزایش داشته است.
نتیجه‌گیری: با توجه به این که حساسیت آنتی بیوتیکی پایین قابل قبولی در بین جدایه ها وجود داشت. اما در مجموع روند مقاومت ضد میکروبی در بین جدایه ها رو به افزایش بود. با توجه به افزایش قابل‌توجه مقاومت آنتی‌بیوتیکی، به‌ویژه در اسینتوباکتر و کلبسیلا، اجرای راهکارهای مدیریت مصرف آنتی‌بیوتیک، پایش مستمر الگوهای مقاومت و اقدامات کنترلی برای کاهش انتقال باکتری‌های MDR ضروری است.