اعلام و خوداظهاری استفاده از هوش مصنوعی مولد و فناوریهای دستیار هوش مصنوعی در نگارش علمی
نشریه علوم پزشکی فیض متعهد به حفظ بالاترین استانداردهای شفافیت، یکپارچگی و پاسخگویی در نشر علمی است. در راستای این تعهد، از نویسندگان خواسته میشود که هرگونه استفاده از فناوریهای هوش مصنوعی مولد و دستیار هوش مصنوعی در تهیه دستنوشتههای خود را اظهار کنند. این سیاست با هدف ایجاد وضوح در فرآیند نگارش و حفظ کیفیت و اعتبار ارتباطات علمی طراحی شده است.
موارد و محدوده مجاز استفاده از هوش مصنوعی
فناوریهای هوش مصنوعی مولد و دستیار هوش مصنوعی تنها میتوانند برای بهبود خوانایی، دستور زبان و وضوح زبان دستنوشتهها استفاده شوند. اما این ابزارها نباید برای تولید، تجزیه و تحلیل یا تفسیر محتوای علمی بهکار روند، چراکه نتایج تولید شده توسط هوش مصنوعی ممکن است نادرست، ناقص یا جانبدارانه باشند. نویسندگان باید از ابزارهای هوش مصنوعی تحت نظارت انسانی استفاده کنند و اطمینان حاصل کنند که:
- محتوای تولید شده توسط هوش مصنوعی با دقت بررسی، تأیید و ویرایش شود تا خطاها برطرف شوند.
- ابزارهای هوش مصنوعی بهطور اساسی به تولید یافتههای علمی اصلی، تجزیه و تحلیل دادهها یا مشارکتهای فکری در دستنوشته کمک نکنند.
- استفاده از هوش مصنوعی موجب تضعیف نوآوری، اصالت و یکپارچگی اخلاقی تحقیق نشود.
- مسئولیت نهایی برای دقت، اصالت و یکپارچگی دستنوشته بر عهده نویسندگان است.
نقش نویسندگی
ابزارهای هوش مصنوعی مولد یا فناوریهای دستیار هوش مصنوعی نباید به عنوان نویسنده یا همکار نویسنده در هر دستنوشتهای که به نشریه علوم پزشکی فیض ارسال میشود، لحاظ شوند. نویسندگی به معنای مسئولیتپذیری، مشارکتهای فکری، تفکر انتقادی و مسئولیت اخلاقی است که همه ویژگیهای خاص انسانها هستند. دستورالعملهای زیر اعمال میشوند:
- هر نویسنده باید مسئولیت دقت و یکپارچگی تحقیق را تضمین کند.
- ابزارهای هوش مصنوعی نمیتوانند به عنوان نویسنده ذکر شوند و نباید بهعنوان مشارکتکنندهای با مسئولیتهایی که تنها انسانها میتوانند به عهده بگیرند، شناخته شوند.
- نویسندگان مسئول تأیید نسخه نهایی دستنوشته و اطمینان از رعایت استانداردهای اخلاقی در نشر هستند.
افشای اجباری (خوداظهاری) استفاده از هوش مصنوعی
نویسندگان باید در زمان ارسال دستنوشته، استفاده از ابزارهای هوش مصنوعی را در فرآیند تهیه اثر اعلام کنند. این اعلام باید در بخش ویژهای تحت عنوان "اعلام استفاده از هوش مصنوعی مولد و فناوریهای دستیار هوش مصنوعی در فرآیند نگارش" قبل از بخش مراجع قرار گیرد. این اعلام باید از قالب زیر پیروی کند:
در تهیه این اثر، نویسنده(ها) از [نام ابزار/سرویس] برای [شرح استفاده] استفاده کردهاند. پس از استفاده از این ابزار/سرویس، نویسنده(ها) محتوا را بررسی و ویرایش کرده و مسئولیت کامل محتوای انتشار را به عهده میگیرند.
اگر از ابزارهای هوش مصنوعی استفاده نشده باشد، هیچ نیازی به اعلام نیست.
استفاده از ابزارهای نرمافزاری ساده مانند بررسیکنندههای گرامری استاندارد، تصحیحکنندههای املا و ابزارهای مدیریت منابع (مانند Grammarly، EndNote، Zotero) نیازی به اعلام و خوداظهاری ندارد.
استفاده از هوش مصنوعی در نمودارها، و تصاویر
استفاده از ابزارهای هوش مصنوعی مولد یا دستیار هوش مصنوعی برای ایجاد، تغییر یا بهبود تصاویر، نمودارها یا چکیدههای گرافیکی در دستنوشتههای علمی بهطور کامل ممنوع است، مگر در شرایط زیر:
- زمانی که هوش مصنوعی جزئی از روششناسی تحقیق باشد، مانند تکنیکهای تصویربرداری دستیار هوش مصنوعی، تجسم دادههای مبتنی بر یادگیری ماشین یا مدلسازی محاسباتی.
- در چنین مواردی، نویسندگان باید استفاده از ابزارهای هوش مصنوعی را بهطور صریح در بخش روشها شرح دهند و جزئیاتی مانند:
- نام ابزار هوش مصنوعی مورد استفاده.
- نسخه و سازنده.
- عملکرد خاصی که ابزار هوش مصنوعی انجام داده است.
- هرگونه سوگیری یا محدودیتی که توسط فرآیندهای دستیار هوش مصنوعی معرفی شده است.
نویسندگان ممکن است مجبور شوند تصاویر اصلی و تغییرناپذیر یا مجموعه دادههای خام را بنا به درخواست سردبیر برای تأیید اصالت نمودارها و تصاویر ارسال کنند. ممکن است برخی تصاویر تولید شده توسط هوش مصنوعی تنها با تأیید قبلی از سردبیر و ناشر نشریه پذیرفته شود.
سیاست برای داوران و سردبیران
داوران
داوران از استفاده از ابزارهای هوش مصنوعی مولد یا دستیار هوش مصنوعی برای ارزیابی دستنوشتههای ارسالشده، نوشتن گزارشهای داوری یا خلاصهنویسی نتایج تحقیق منع شدهاند.
- دستنوشتههای تحت داوری، اسناد محرمانه هستند و نباید به ابزارهای هوش مصنوعی آپلود شوند، زیرا این کار ممکن است محرمانگی نویسنده و حریم خصوصی دادهها را به خطر بیندازد.
- گزارشهای داوری باید تنها از طریق ارزیابی انسانی ایجاد شوند و اطمینان حاصل شود که نقدها دقیق، بدون جانبداری و مبتنی بر درک عمیق از زمینه تحقیق هستند.
- ابزارهای هوش مصنوعی نباید برای پارافراز، خلاصهنویسی یا تولید نظرات داوری استفاده شوند، زیرا ارزیابیهای تولید شده توسط هوش مصنوعی ممکن است فاقد درک زمینهای و تحلیل انتقادی باشند.
سردبیران
سردبیران مجاز به استفاده از ابزارهای هوش مصنوعی مولد یا دستیار هوش مصنوعی در فرآیند تصمیمگیری ویرایشی نیستند. محدودیتهای زیر اعمال میشود:
- دستنوشتههای ارسالشده نباید برای ارزیابی، تصمیمگیری یا خلاصهسازی محتوا به ابزارهای هوش مصنوعی آپلود شوند.
- ابزارهای هوش مصنوعی نباید برای نگارش مکاتبات ویرایشی مانند نامههای تصمیم، درخواستهای اصلاح یا اطلاعیههای رد استفاده شوند.
- تیم ویرایشی باید اطمینان حاصل کند که فرآیند داوری همچنان یک فرآیند انسانی باقی میماند، زیرا هوش مصنوعی فاقد تخصص، قضاوت اخلاقی و استدلال دقیق مورد نیاز برای ارزیابی علمی دقیق است.
اگر سردبیر مظنون به استفاده غیرمجاز از هوش مصنوعی توسط نویسندگان یا داوران باشد، باید ناشر را برای بررسی بیشتر مطلع کند.
رعایت و ملاحظات اخلاقی
عدم رعایت این سیاست اعلام و خوداظهاری هوش مصنوعی ممکن است منجر به:
- درخواست برای اصلاح و ارسال مجدد دستنوشته با اعلام و خوداظهاری کامل.
- سلب اعتبار (رترکشن) مقالات در مواردی که محتوای تولید شده توسط هوش مصنوعی اعلام نشده باشد.
- بررسی اخلاقی و احتمالاً تحریمهایی از طرف هیئت تحریریه نشریه به دنبال داشته باشد.
نشریه علوم پزشکی فیض سیاستهای خود را با استانداردهای جهانی نشر اخلاقی هماهنگ کرده و بهطور فعال تأثیر هوش مصنوعی در تحقیق علمی را ارزیابی میکند. نویسندگان، داوران و سردبیران تشویق میشوند که در استفاده مسئولانه از هوش مصنوعی مشارکت کنند و یکپارچگی ارتباطات علمی را حفظ کنند.
با پیروی از این دستورالعملها، اطمینان مییابیم که هوش مصنوعی بهعنوان ابزاری برای بهبود استفاده میشود و نه جایگزینی برای تفکر انتقادی، اصالت و مسئولیت اخلاقی در تحقیق علمی. |