سابقه و هدف : نتایج متضادی از اثرات سلامت­بخشی روغن ماهی در بیماران کولیت السراتیو گزارش شده است. با وجود اثرات ضدالتهابی، اسیدهای چرب امگا-3 موجود در روغن ماهی موجب کاهش سیستم دفاعی آنتی­اکسیدانی روده و در نتیجه آسیب اکسیداتیو بافت روده می­شوند. ویتامین­های A و E مانع از اکسید شدن اسیدهای چرب غیراشباع می­گردند. لذا هدف این مطالعه ارزیابی اثر رژیم­های غذایی غنی از روغن ماهی و ویتامین­های A و E بر کاهش التهاب و ترمیم آسیب­های بافتی کولون در نمونه­ی تجربی کولیت اولسراتیو حاد می­باشد.

مواد و روش­ها : در یک مطالعه­ی تجربی تعداد 80 موش صحرایی نژاد ویستار به دو گروه درمانی و پیش­درمانی تقسیم گردیدند. موش­ها در گروه درمانی تزریق درون رکتومی سالین (گروه کنترل) یا تزریق درون رکتومی اسیداستیک ( 1 میلی­لیتر اسید استیک 4 درصد) به منظور ایجاد کولیت دریافت داشتند و پس از ایجاد کولیت برای مدت یک هفته رژیم غذایی استاندارد (گروه کولیت)، رژیم غذایی حاوی ده درصد روغن ماهی و ویتامین A 2/1میلی­گرم/کیلوگرم ماده غذایی (گروه FA ) و یا رژیم غذایی حاوی ده درصد روغن ماهی و ویتامین E 2گرم/کیلوگرم ماده­ی غذایی (گروه FE ) دریافت داشتند. گروه کنترل رژیم غذایی استاندارد دریافت داشتند. پس از یک هفته آسیب­های ماکروسکوپی و میکروسکوپی کولون مورد ارزیابی قرار گرفت. در گروه پیش­درمانی موش­ها برای مدت یک هفته با رژیم غذایی استاندارد (گروه کولیت)، رژیم غذایی حاوی ده درصد روغن ماهی و ویتامین A 2/1میلی­گرم/کیلوگرم ماده­ی غذایی (گروه PFA ) و یا رژیم غذایی حاوی ده درصد روغن ماهی و ویتامین E 2گرم/کیلوگرم ماده­ی غذایی (گروه PFE ) تغذیه شدند و سپس در آنها کولیت ایجاد گردید. موش­های گروه کنترل تزریق درون رکتومی سالین دریافت داشته و با رژیم غذایی استاندارد تغذیه شدند. دو روز پس از ایجاد کولیت آسیب­های ماکروسکوپی و میکروسکوپی کولون مورد ارزیابی قرار گرفت.

نتایج: تزریق درون رکتومی اسیداستیک موجب آسیب­های شدید ماکروسکوپی (نمره­ی کل= 0/0 ± 0/5) و میکروسکوپی بافت مخاطی کولون (نمره­ی کل= 3/1 ± 7/9) گردید. در گروه درمانی، موش­های صحرایی که رژیم غذایی FE دریافت داشتند آسیب­های ماکروسکوپی (نمره­ی کل= 3/0 ± 0/1) و میکروسکوپی (نمره­ی کل= 7/0 ± 7/2) کمتری نسبت به گروه کولیت نشان دادند (05/0 > p نسبت به گروه دارای بیماری) در حالی که آسیب­های ماکروسکوپی (نمره­ی کل= 7/0 ± 2/3) و میکروسکوپی (نمره­ی کل= 8/0 ± 8/7) در موش­های صحرایی دریافت­کننده رژیم غذایی FA تفاوتی با گروه دارای بیماری نشان ندادند. در گروه پیش­درمانی هیچ یک از رژیم­های غذایی اثری بر پیشگیری از آسیب­های میکروسکوپی و ماکروسکوپی کولون نداشتند.

نتیجه­گیری: این مطالعه پیشنهاد می­کند که رژیم غذایی غنی از روغن ماهی همراه با مقادیر بالای ترکیب آنتی­اکسیدان ویتامین E می­تواند در کاهش التهاب و ترمیم آسیب­های بافتی در کولیت اولسراتیو موثر باشد درصورتی که مصرف رژیم غذایی غنی از روغن ماهی و ویتامین A در درمان بیماری موثر نیست.