سابقه و هدف: نظر به نقش عوامل باکتریایی در مسمومیت غذایی با توجه به این که E.coli با مکانیسم های متفاوتی در ایجاد اسهال دخالت دارد، نظر به عدم اطلاع از وضعیت این باکتری در جامعه و چگونگی مکانیسم های ایجاد بیماری در آن، این پژوهش به منظور تعیین شیوع این مکانیسم ها در E.coli جدا شده از انواع مختلف مواد غذایی ارسالی به آزمایشگاه میکروب شناسی مواد غذایی، آرایشی و بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی ایران طی سال های 78-1377 انجام گرفت.

مواد و روش ها: این مطالعه یک پژوهش توصیفی است که در مرحله اول بر روی 2119 نمونه از مواد غذایی در مدت یک سال صورت پذیرفت. در مرحله دوم E.coli حاصل از نظر چگونگی ایجاد بیماری مورد بررسی قرارگرفت. برای تشخیص اشریشیاکلی انتروپاتوژن از آنتی سرم های شناسایی اشریشیاکلی انتروپاتوژن ساخت پژوهشی و تولید بهارافشان، در مورد انواع تولیدکننده انتروتوکسین مقاوم به حرارت از روش بیولوژیک SMA با استفاده از نوزاد موش و در مورد نوع مهاجم اشریشیاکلی از آزمایش بیولوژیک Sereny و در تشخیص اشریشیاکلی انتروهموراژیک از آنتی سرم های E.coli 0157:H7 ساخت کارخانه BBL استفاده گردید. شیوع این باکتری نیز به تفکیک در نمونه های مواد غذایی و فصول تعیین شد.

یافته ها: از 2119 نمونه مواد غذایی مورد بررسی 300 نمونه E.coli معادل (15%) حاصل در این مطالعه بیانگر آن است که 37 مورد (4.2%) دارای عوامل بیماری زایی شامل موارد زیر می باشند: اشریشیاکلی انتروپاتوژن، 23 مورد (2.7%)، اشریشیاکلی انتروتوکسیژنیک، 13 مورد (1.5%)، یک مورد، انواع انتروهموراژیک، E.coli نوع مهاجم جدا نگردید و بیشترین مواد غذایی که از آن ها E.coli جدا گردید به ترتیب سبزیجات تازه، فرآورده های لبنی و بستنی های سنتی بود.

نتیجه گیری: نظر به این که اکثر این مواد آماده به مصرف بوده و میزان جدا سازی E.coli در بهار و تابستان نسبت به سایر فصول قابل توجه می باشد، لزوم انجام تحقیقات بیشتر برای شناخت علل آلودگی و نظارت بیشتر بر تولید و عرضه این محصولات را خاطر نشان می سازد.