سابقه و هدف: با توجه به شیوع استئوآرتریت و عوارض شناخته شده آن و اهمیت شناخت اتیولوژی بیماری و نقش غضروف مفصلی با بروز بیماری و عدم مطالعه هیستوپاتولوژی غضروف مفصلی براساس درجه بندی پرتوشناسی، این تحقیق به منظور تعیین رابطه ضخامت غضروف مفصلی با استئوآرتریت و درجه های آن بر روی مراجعه کنندگان به بیمارستان شهید معیری و پزشکی قانونی تهران در سال 1378 انجام گرفت.

مواد و روش ها: تحقیق به روش مورد-شاهدی در 30 بیمار که به علت شکستگی گردن فمور و Total hip arthroplasty جراحی شده اند و 5 نمونه از افراد سالم صورت پذیرفت. نمونه سر استخوان فمور انسان با فرمالین 10% ثابت شد. سپس نمونه ها موازی با فمور گردن فمور از بالا به پایین برش زده و به شش قطعه تقسیم گردید. از قطعات تهیه شده پرتونگاری به عمل آمد و براساس روش های Jeffery و Meachim به گروه طبیعی و درجه های 1 تا 4 پرتونگاری تقسیم بندی شد. پس از دکلسیفیکاسیون نمونه ها بر روی هر قطعه دو برش Midcoronal زده و پس از طی مراحل آب گیری، بلوک گیری پارافینه مقطع زده شده مقاطع با روش H&E رنگ آمیزی و اندازه گیری ضخامت غضروف مفصلی با گراتیکول چشمی (شماره 18) انجام پذیرفت و با t-test مورد قضاوت آماری قرار گرفت.

یافته ها: تحقیق روی نمونه سالم از جسد انسان و در گروه سنی 2.7±26.4 و بر روی 30 بیمار، شامل 20 بیمار که به علت شکستگی گردن فمور و 10 بیمار که به علت استئوآرتریت تحت درمان جراحی قرار گرفته اند انجام شد. میزان ضخامت قسمت های سر فمور مبتلایان به استئوآرتریت کمتر از گروه شاهد بود. در قسمت جلو سر فمور بین گروه شاهد و گروه های مورد اختلاف معنی دار نبود. ضخامت غضروف مفصلی در قسمت میانی در گروه شاهد 0.55±2.12 ولی در درجه سه 0.83±0.52 بود (P<0.05). ضخامت غضروف در قسمت عقبی در گروه شاهد 0.42±1.47 و برای درجه سه برابر 0.81±0.66 بود (P<0.01).

نتیجه گیری و توصیه ها: ضخامت غضروف مفصلی در مبتلایان به استئوآرتریت کمتر از افراد سالم می باشد بویژه در بخش های بالایی و عقبی سر فمور. تحقیق برای تعیین قدرت یافته های پرتوشناسی در تشخیص تغییرات ضخامت غضروف مفصلی براساس هیستولوژی و نیز استفاده از وسایل کمکی برای کاهش فشار در قسمت های بالایی و عقبی سر فمور توصیه می گردد.