سابقه و هدف: در سال های اخیر همزمان با افزایش کلی شکایت از خطاهای پزشکی، میزان شکایت از متخصصین زنان و زایمان هم افزایش یافته است. گرچه در کشورهای غربی بیشترین شکایت از خطاهای پزشکی مربوط به رشته زنان و زایمان است ولی شکایت از این رشته در کشورمان در رتبه دوم قرار دارد. افزایش تعداد شکایت ها در غرب نه تنها عوارض جانبی را در رشته زنان و زایمان کاهش نداده است و هیچ تغییری در کیفیت ارائه خدمات ایجاد ننموده، بلکه باعث اثرات مضری نظیر کاهش تمایل به این رشته، افزایش میزان سزارین و نپذیرفتن بیماران پرخطر شده است. به این ترتیب طب دفاعی در زنان و زایمان شکل گرفته و ضربه معکوس ناشی از شکایت به صورت افزایش عوارض جانبی در رشته زنان و زایمان پدیدار شده است.

مواد و روش ها: این مطالعه به صورت توصیفی و گذشته نگر بر روی شکایت های مطرح شده در نظام پزشکی استان تهران طی سال های 1371 تا 1375 انجام شده است.

یافته ها: در این مدت به طور کلی 1537 شکایت مطرح شده است که 1116 مورد (72.6% کل آن شکایت های) مربوط به رشته های جراحی و 213 مورد (13.8% کل آن شکایت ها) مربوط به زنان و زایمان است. سی و یک درصد شکایت های زنان و زایمان مربوط به بیمارستان های دولتی، 30% مربوط به بیمارستان های خصوصی و 39% مربوط به کلینیک های سرپایی و مطب ها هستند. همچنین در این مدت 207 رای در هیات های انتظامی استان تهران در رشته زنان و زایمان صادر گردیده است که شامل 40% رای برائت، 39% پرونده های مختومه، 17% مجازات انتظامی و 7% ارجاع به دادگستری است. هشتاد و نه درصد شکایت ها به علت عدول از بایدها و نبایدها، 7.5% به علت تخلفات مالی، 3% به علت عدم رعایت حسن اخلاق و 0.5% به علت سو مدیریت بیمارستان ها مطرح شده اند.

نتیجه گیری و توصیه ها: برای دور ماندن از شکایت باید هر عملی را بر مبنای صحیح علمی، اخلاقی و قانونی انجام داد و بدون داشتن مهارت کافی به هیچ کاری اقدام ننمود.