دانشگاه علوم پزشکی اصفهان ، negarataei16@yahoo.com
چکیده: (8765 مشاهده)
سابقه و هدف: آرسنیک غیرآلی که سبب آلودهکردن آب آشامیدنی بیش از 100 میلیون انسان در دنیا شده است، یک ماده کارسینوژن است و مجاورت طولانیمدت با آن میتواند بهعنوان یکی از بزرگترین تهدیدها برای سلامتی انسان محسوب شود. حتی سطوح پائین مجاورت با آرسنیک، سبب افزایش ریسک سرطان پوست، مثانه و ریه میگردد؛ بهطوریکه ریسک ابتلا به سرطان پوست را دو برابرکرده و سالانه بیش از 5297 مورد سرطان ریه به آرسنیک نسبت داده میشود.
مواد و روشها: مطالعات اخیر در این زمینه با استفاده از بانکهای اطلاعاتی PubMed, Science direct, Google scholar, Ovid تحت بررسی مروری و آنالیز قرار گرفتند.
نتایج: آرسنیک از طریق القای استرس اکسیداتیو و تولید ROS در شروع و پیشبرد سرطان دخالت دارد. همچنین، متیلاسیون آرسنیک به وسیله s -آدنوزیل متیونین و گلوتاتیون، سبب تولید گونههای بسیار سمی متیله آرسنیک با فعالیت سیتوتوکسیک قوی و اثر مهارکنندگی آنزیم و اثرات اپیژنیکی نظیر تغییرات هیستونی و متیلاسیون DNA میشود. آرسنیک قادر است به گروههای سولفیدریل سیستئین برخی از پروتئینها باند شده و فعالیت آنها را مهار کند. بهعلاوه، دارای اثرات سینرژیک با تنباکو و الکل در القا سرطان میباشد.
نتیجهگیری: مرور مطالعات اخیر انجام شده نشان میدهد که تماس با آرسنیک میتواند بهعنوان یک بیومارکر قوی در کارسینوژنسیتی القا شده با آرسنیک مطرح شود. بیان مکانیسمهای کارسینوژنسیتی آرسنیک جهت درمان و پیشگیری از سرطانهای القا شده با این عنصر، اهمیت دارد.