سابقه و هدف: ازدیاد لاکتات سرمی طی انجام مراحل بای­پس قلبی‌ریوی حین عمل با افزایش مرگ­ و میر و عوارض قلبی به میزان ۱۰ تا ۲۰ درصد همراه است. هدف مطالعه حاضر بررسی اثر افزایش سطح لاکتات خون بر پیامدهای بعد از عمل جراحی پیوند عروق کرونر تحت بای‌پس قلبی‌ریوی می­ باشد.

مواد و روش‌ها: مطالعه مقطعی حاضر روی ۱۱۶ بیمار تحت پیوند عروق کرونر بیمارستان شهید بهشتی کاشان طی سال­ های ۹۳-۱۳۹۲ انجام گرفت. داده­ های دموگرافیک، متغیرهای مربوط به ­عمل جراحی، میزان لاکتات، زمان خروج لوله تراشه، مدت زمان بستری در بخش ویژه و بیمارستان و کسرجهشی قلب بعد از عمل جمع ­آوری شدند. داده ­های حاصل در دو گروه لاکتات نرمال (کمتر از ۲ میلی­ مول در لیتر) و لاکتات بالا (بیشتر از ۲ میلی­مول در لیتر) مقایسه شدند.

نتایج: هیپرلاکتاتمی بعد از عمل در ۶۲/۱ درصد بیماران مشاهده شد. تفاوت آماری معنی­‌داری بین زمان خروج لوله تراشه، و مدت بستری در بخش ویژه و بیمارستان بین دو گروه مشاهده نشد. بین میانگین لاکتات سرم بعد از عمل و قند خون، pH و بیکربنات، مدت زمان بای‌پس قلبی ­ریوی و مدت زمان کلمپ آئورت ارتباط معنی­‌داری وجود داشت. بین افزایش لاکتات سرم و افت کسر جهشی قلب بعد از عمل نیز ارتباط معنی­‌داری وجود داشت.

نتیجه‌گیری: هیپرلاکتاتمی با عواملی نظیر قند خون بالا، pH و میزان بیکربنات، و مدت زمان بای‌پس و زمان کلمپ آئورت طولانی­ تر در ارتباط است. با کنترل این عوامل می‌توان از بروز اسیدوز لاکتیک کاست و به بهبود وضعیت بیماران بعد از عمل کمک کرد.