سابقه و هدف: نظر به اهمیت کاهش فراسنج های لیپیدی و میزان گلوکز خون بویژه در افراد دیابتی و نظر به این که نان ها مهم ترین تامین کننده آن ها می باشند و تاکنون تاثیر مصرف انواع نان های ایرانی بر نمایه گلیسمی بررسی شده است، به منظور تعیین تاثیر نان های بربری، تافتون، سنگک، لواش ماشینی، باگت، جو و نان سفید بر نمایه گلیسمی افراد دیابتی، این تحقیق در انستیتو تحقیقات تغذیه ای ایران سال ۱۳۷۶ انجام گرفت.

مواد و روش ها: تحقیق به روش Clinical-trial بر گروه های ۶ و ۱۰ نفره از بیماران دیابتی نوع II صورت پذیرفت. میزان دقیق کربوهیدرات خوراکی های آزمایشی با روش AOAC تعیین گردید. سپس هر یک از افراد، نان های مورد آزمایش را که حاوی ۲۵ تا ۵۰ گرم کربوهیدرات بود، با فاصله زمانی ۳-۲ روز مصرف کردند و قند خون در زمان های صفر، ۶۰ و ۱۲۰ دقیقه با روش اورتوتولوئیدین اندازه گیری شد و تغییرات آن با T-test مورد قضاوت قرار گرفت.

یافته ها: نمایه گلیسمی نان بربری ۳±۳۳، تافتون ۳±۴۰، سنگک ۲±۴۷، لواش ماشینی ۴±۸۲، باگت ۱۱±۸۲، نان سفید ۱۰۰ و نان جو ۹±۱۰۴ می باشند.

نتیجه گیری: نمایه گلیسمی نان های سنتی ایران در مقایسه با نان های حجیم (نان باگت، نان جو و نان سفید) پایین است و این امر تاکیدی بر لزوم حمایت بیشتر از نان هایی است که با روش سنتی تهیه می شوند.

سابقه و هدف: با توجه به شیوع و روند رو به افزایش بیماری دیابت و هیپرلیپیدمی و عوارض شناخته شده آن و داروها و نیز تناقض های موجود در مورد تاثیر انواع فیبر بر شاخص های قند و لیپیدهای سرم و به منظور تعیین تاثیر فیبر چغندر قند بر قند خون ناشتا و فراسنج های لیپیدی، این پژوهش بر روی مبتلایان به دیابت نوع II مراجعه کننده به واحد دیابت کاشان طی سال های ۷۷-۷۶ انجام گرفت.

مواد و روش ها: تحقیق به روش کارآزمایی بالینی، از نوع متقاطع، با مراجعه مستمر، دوسوکور، بر ۳۰ بیمار دیابتی نوع II با FBS>۷,۸mmol/L و ۹-۵% HbA۱C و مصرف روزانه دو عدد قرص گلی بن کلامید، صورت پذیرفت. تفاله چغندر قند کارخانه قند لرستان پس از پالایش، خشک و آسیاب گردید و از آن بسته های ۱۰ گرمی تهیه شد. پس از تقسیم تصادفی بیماران، به دو گروه مورد و شاهد، افراد گروه مورد روزانه ۱۰ گرم فیبر چغندر قند همراه با ناهار و ۱۰ گرم همراه با شام، مخلوط با ماست و افراد گروه شاهد همین مقدار نشاسته را مانند گروه مورد برای مدت ۴ هفته مصرف نمودند. پس از دو هفته استراحت، گروه ها با هم جابجا شدند و بررسی چهار هفته دیگر ادامه یافت. میزان قند خون ناشتا و فراسنج های لیپیدی در آغاز بررسی و در هفته های ۲، ۴، ۶، ۸ و ۱۰ اندازه گیری شد. داده ها با Paired-t-test و t-test مورد قضاوت قرار گرفتند.

یافته ها: مصرف فیبر چغندر قند پس از چهار هفته، قند خون ناشتا را ۳۳,۱ درصد (P<۰.۰۰۱) و کلسترول تام سرم را ۱۲.۵۸ درصد (P<۰.۰۱) و LDL-کلسترول سرم را ۱۱ درصد (P<۰.۰۵) و TG را ۳۰.۱ درصد (P<۰.۰۲) و نسبت کلسترول تام به HDL را ۱۵ درصد (P<۰.۰۵) نسبت به گروه شاهد کاهش داد. میزان تغییرات HDL-کلسترول از نظر آماری معنی دار نبود.

نتیجه گیری: مصرف فیبر چغندر قند به عنوان یک ماده کاهش دهنده سطح گلوکز و لیپیدهای سرم برای افراد دیابتی نوع II پیشنهاد می شود.