سابقه و هدف: با توجه به اهمیت تعیین مقدار قند خون افراد دیابتی برای تشخیص و درمان و امکان بروز عوارض در خون گیری های مکرر و به منظور یافتن روش غیرتهاجمی برای اندازه گیری قند خون و به منظور تعیین میزان همبستگی بین قند بزاق با قند خون، این تحقیق روی افراد سالم مراجعه کننده به بیمارستان الزهرا اصفهان در سال ۱۳۷۹ انجام گرفت.

مواد و روش ها: تحقیق به روش توصیفی و نمونه گیری به صورت Convenience بود. تعداد افراد شرکت کننده در مطالعه ۱۰ نفر بودند که از هر نفر ۱۳ آزمایش همزمان قند خون و قند بزاق در ۵ روز و در هر روز یک قند خون و بزاق ناشتا، یک قند خون و بزاق Postprandial و یک قند خون و بزاق ساعت ۵ بعدازظهر گرفته شد. آزمایش ها با روش گلوکز اکسیداز و به روش end point انجام گرفت و میزان همبستگی قند خون و بزاق با ضریب همبستگی اسپرمن تعیین و تعمیم پذیری آن مشخص گردید.

یافته ها: میانگین (±انحراف معیار) قند خون ناشتا mg/dl ۳,۴۳±۸۴.۹ بود حداقل سطح خونی گلوکز ۵۸mg/dl و حداکثر آن ۱۱۸mg/dl بود. میانگین (±انحراف معیار) بزاق آن ها mg/dl ۰.۸۱±۱.۲۲ بود. حداقل سطح گلوکز بزاق ۰.۳۲۳mg/dl و حداکثر آن ۴.۹۴۷mg/dl اندازه گیری شد. میزان همبستگی غلظت خون و قند بزاق ۰.۲۳ و ضریب همبستگی بین تمام افراد در روز اول ۰.۳۸، در روز دوم ۰.۲۹، روز سوم ۰.۰۱ و روز چهارم ۰.۳۷ بود.

نتیجه گیری و توصیه ها: ارتباط بین غلظت قند خون و قند بزاق ضعیف است. علاوه بر این چون دامنه تغییر غلظت قند خون کم است نمی توان از قند بزاق به عنوان اندکسی برای نمونه گیری و ارزیابی قند خون استفاده نمود.