سابقه و هدف: هیداتیدوز یکی از مهم­ترین بیماری­ های انگلی زئونوز در سطح جهان است و عامل آن اکینوکوکوس گرانولوزوس می ­باشد. باتوجه به اهمیت شناسایی ژنوتایپ­ های انگل در کنترل بیماری، این مطالعه با هدف سنجش تنوع ژنتیکی ایزوله ­های شتر و سگ در منطقه اصفهان صورت گرفت.

مواد و روش­ ها: این مطالعه با طراحی مقطعی طی سال­ های ۹۵-۱۳۹۴ روی ۵۱ کبد و ریه شتر آلوده به کیست هیداتید جمع ­آوری شده از کشتارگاه ­های صنعتی زرین­ شهر و نجف­ آباد و۲۰۰ کرم بالغ جمع­ آوری شده از سگ­ های ولگرد مناطق مختلف جغرافیایی اصفهان جهت شناسایی ژن­ های میتوکندریایی CO۱ و ND۱ صورت گرفت. DNA پروتواسکولکس و کرم بالغ استخراج شده و با استفاده از پرایمرهای اختصاصی، واکنش PCR و تعیین توالی صورت گرفت. به ­منظور تعیین میزان مشابهت ژنتیکی بین توالی ­ها و هم­ چنین موارد ثبت شده در بانک ژن، آنالیز دوبه ­دو با نرم­افزار ClustalW۲ صورت گرفت. 

نتایج: روش ­های  PCRو تعیین توالی ژن ­های CO۱ و ND۱ در سگ و شتر، وجود ژنوتایپ گوسفندی (G۱)، گاوی (G۳) و شتری (G۶) اکینوکوکوس گرانولوزوس را در منطقه اصفهان نشان داد. ژنوتایپ غالب در هر دو میزبان، سویه شایع گوسفندی ((G۱ ­بود. میزان مشابهت ژنتیکی دو ژن ND۱ و CO۱ بین ایزوله­ های شتر و موارد ثبت شده در بانک ژن ۲۵/۳۰ تا ۱۰۰ درصد و برای ایزوله­ های سگ ۴۷/۲۷ تا ۱۰۰ درصد تعیین شد.

نتیجه­ گیری: ژن­ های میتوکندریاییND۱ وCO۱ مارکرهای مولکولی مناسبی برای تعیین تغییرات ژنتیکی ایزوله­ های شتر و سگ اکینو­کوکوس گرانولوزوس می­ باشد. سویه غالب این کرم در منطقه اصفهان همانند سایر نقاط کشور، ژنوتیپ G۱ (استرین شایع گوسفندی) متعلق به کمپلکس G۱-G۳ اکینوکوکوس گرانولوزوس می­ باشد.