سابقه و هدف: اولین قدم در امر کنترل شیمیایی بندپایان مزاحم، بررسی میزان حساسیت آن ها نسبت به حشره کش های موجود می باشد. به منظور بررسی سطح حساسیت سوسری های جمع آوری شده از بیمارستان های شهید بهشتی، نقوی و زایشگاه شبیه خوانی کاشان، نسبت به حشره کش های گروه فسفره، پایروتروئید و کاربامات، مطالعه ای بر روی این حشرات در آزمایشگاه طی سال های 1374 و 1375 انجام گرفت.

مواد و روش ها: سوسری ها به دو طریقه، صید با دست و صید توسط تله جمع آوری شدند. پس از گذشت 48 ساعت از زمان نگهداری سوسری ها در آزمایشگاه طبق روش استاندارد سازمان بهداشت جهانی (WHO) و به طریقه تماسی (Contact method) و آزمایش های knocked down مورد آزمایش قرار گرفتند. در این متد خط رگرسیون KT50 و KT90 محاسبه شد و سطح حساسیت سوسری های جمع آوری گردیده مورد مقایسه قرار گرفت.

یافته ها: بررسی سطح حساسیت سوسری های آمریکایی جمع آوری شده از مراکز درمانی منتخب تحت تاثیر حشره کش اکتلیک به میزان 0.12 گرم در مترمربع نشان داد که سوش های نقوی و زایشگاه شبیه خوانی در مقایسه با سوش شهید بهشتی به ترتیب دارای نسبت مقاومتی معادل 1.06 و 1.07 برابر برخوردارند. بررسی سوسری های آمریکایی سه مرکز درمانی مذکور تحت تاثیر حشره کش سولفاک به میزان 0.2 گرم در مترمربع نشان داد که سوش های بیمارستان نقوی و زایشگاه شبیه خوانی در مقایسه با سوش بیمارستان شهید بهشتی به ترتیب دارای نسبت مقاومتی معادل 2.3 و 2.1 می باشد. بررسی سوسری های آمریکایی این مراکز درمانی تحت تاثیر حشره کش کوپکس به میزان 0.125 گرم در مترمربع نشان داد که سوش های نقوی و زایشگاه شبیه خوانی در مقایسه با سوش بیمارستان شهید بهشتی به ترتیب دارای نسبت مقاومتی معادل 3.04 و 1.64 می باشند. بررسی سوسری های آمریکایی سه مرکز درمانی مورد مطالعه تحت تاثیر حشره کش فایکام به میزان 0.24 گرم در مترمربع نشان داد که سوش های بیمارستان نقوی و زایشگاه شبیه خوانی به ترتیب دارای نسبت مقاومتی معادل 1.25 و 1.18 برابر هستند. در ضمن سوش های بیمارستان شهید بهشتی، نقوی و زایشگاه شبیه خوانی تحت تاثیر حشره کش های مورد استفاده 24 ساعت بعد از زمان تماس هر کدام از مرگ و میر معادل 100% برخوردار بودند.

نتیجه گیری: به نظر می رسد به دلیل استفاده مکرر حشره کش های مختلف بر روی سوسری های آمریکایی بیمارستان نقوی و زایشگاه شبیه خوانی (که از قدمت بیشتری برخوردارند) در مقایسه با سوسری های آمریکایی بیمارستان شهید بهشتی، سطح تحمل سوسری ها به طور قابل توجهی افزایش یافته است. از آنجایی که استفاده بی رویه و تحت فشار حشره کش قرار گرفتن سوسری ها موجب کاهش حساسیت و گسترش مقاومت در آن ها می شود، سوسری های آمریکایی بیمارستان نقوی و زایشگاه شبیه خوانی کاشان نیز نسبت به برخی از حشره کش ها تحمل نشان داده اند.