سابقه و هدف: جوندگان در اقلیم های متنوع آب و هوایی با پراکندگی و جمعیت زیاد زندگی می کنند. زیست بسیاری از گونه های جوندگان در مجاورت انسان، بررسی و شناخت این حیوانات را در هر کشور یا منطقه جغرافیایی به لحاظ اهمیت بهداشتی و اقتصادی ضروری می باشد، این بررسی در منطقه بیابانی شهرستان کاشان در سال 1375 انجام گرفت.

مواد و روش ها: این تحقیق با روش توصیفی و با صید جوندگان وحشی از تعدادی کلنی انتخابی در منطقه صورت پذیرفت. صید جوندگان با استفاده از تله های زنده گیر فلزی با توالی هر 15 روز یک بار با تعبیه 40 تله زنده گیر با طعمه مناسب در مدخل لانه های فعال و ثابت جوندگان به عمل آمد و برخی فعالیت های بیولوژیک جوندگان مورد مطالعه قرار گرفت. بمنظور شناسایی جوندگان اندازه گیری های بیومتریک انجام گرفت و همچنین با استفاده از کلیدهای تشخیص نسبت به تعیین هویت این حیوانات اقدام شد.

یافته ها: از 825 تله تعبیه شده، در مجموع 167 جونده کوچک در 9 گونه شناسایی گردیدند. اکثر جوندگان صید شده را رومبومیس اوپیموس (53.3%) و مریونس لیبیکوس (31.3%) تشکیل می دادند. این دو جونده به طور اجتماعی زندگی می کنند. رومبومیس اوپیموس روز فعال و مریونس لیبیکوس شب فعال است. این دو جونده در یک منطقه فعال بوده و بارها از لانه های مجاور صید شده اند. رومبومیس اوپیموس دارای دو پیک فعالیت بوده و حداکثر فعالیت این جونده در تابستان است و یک پیک کوچکتر در اواخر پاییز دارد. متوسط طول رومبومیس ها 307 میلی متر بود. متوسط طول سر و بدن این جوندگان 156 میلی متر و متوسط طول دم 151 میلی متر اندازه گیری شد. متوسط طول حاصل مریونس لیبیکوس 292 میلی متر بود.

نتیجه گیری: با توجه به شیوع زیاد و وجود گونه مختلف جوندگان و نقش آن ها در انتقال بیماری ها به منظور یافتن راه های صحیح مبارزه با آن ها و کنترل بیماری های مشترک انسان و حیوان، شناخت جوندگان و فعالیت های زیستی آن ها لازم و ضروری بوده و پیشنهاد می شود مطالعات بیشتری در این زمینه صورت پذیرد.