مقدمه و هدف : آلودگی به انگل های روده­ای از مهمترین بیماری­های عفونی و یکی از مشکلات بهداشتی تمام جوامع به ویژه کشورهای در حال توسعه می باشد. این بیماری­ها در کشور ما و در گروه های مختلف اجتماع از شیوع متفاوتی برخوردار می باشد. سالمندان و معلولین یکی از گروه­های در معرض خطر این بیماری­ها قرار دارند. به همین دلیل این مطالعه به منظور تعیین شیوع انگل های روده­ای در سالمندان و معلولین گلابچی کاشان طی سال های 86 - 1385 صورت گرفت.

مواد وروش ها : تحقیق به روش مقطعی (Cross–Sectional) و تصادفی روی 297 نفر شامل، 243 سالمند و معلول و 54 نفر از پرسنل مرکز گلابچی صورت گرفت. از هر فرد نمونه مدفوع صبحگاهی تهیه و با 2 روش مستقیم و روش تغلیظ فرمالین – اتر انجام شد. اطلاعات دموگرافیک افراد ثبت گردید. ملاک تعیین آلودگی مشاهده حداقل یک انگل بود. شیوع انگل ها به تفکیک تعیین و فاصله اطمینان (CI) شیوع آن ها برآورد گردید.

نتایج : از 243 نمونه مدفوع سالمندان و معلولین مورد بررسی، 191 نفر (6/78 درصد) (CI=78.6 ± 5.16) آلوده به انواع انگل­های­ بیماری­زا وغیر بیماری­زای روده­ای بودند. میزان آلودگی به انگل های روده ای بیماری­زا 9/ 42 درصد بود . آلودگی در معلولین بیش از سالمندان و در مردان بیش از زنان و تفاوت آنها معنی دار بود (001/0 = (P . تک یاخته های بیماری­زا به ترتیب شیوع عبارت بودنداز: بلاستوسیستیس هومنیس؛3/33 درصد، آنتامبا هیستولیتیکا / آنتامبا دیسپار؛ 5/ 16درصد، ژیاردیا لامبلیا؛ 5/4 درصد و دی انتامبا فراژیلیس؛ 6/1 درصد. تک یاخته های غیر بیماری­زا به ترتیب شیوع عبارت بودند از: آنتامبا کلی؛ 4/49 درصد، کیلوماستیکس مسنیلی؛ 5/23 درصد، آنتامبا هارتمانی؛ 9/23 درصد، اندولیماکس نانا؛ 5/11 درصد و یدآمبا بوتچلی؛ 6/6 درصد. نسبت آلودگی به کرم ها به ترتیب عبارت بود از : تنیا؛ 6/1 درصد و هیمنولپیس نانا؛ 8/0 درصد، استرنژیلوئیدس استرکورالیس؛ 4/0 درصد و انتروبیوس ورمیکولاریس؛ 6/1 درصد. میزان آلودگی به انگل های روده ای در پرسنل؛ 3/46 درصد و به تفکیک انواع انگل های روده ای به ترتیب عبارتند از: بلاستوسیستیس هومنیس؛ 5/31 درصد، انتامبا کلی؛ 4/20 درصد و انتروبیوس ورمیکولاریس با روش اختصاصی؛ 5/8 درصد. از نظر شدت آلودگی، 8 /42 درصد آلوده به یک انگل، 24 درصد آلوده به دو انگل، 2/18 درصد آلوده به سه انگل و 15 درصد به 4 انگل و بیشتر آلوده بودند.

نتیجه گیری : نتایج این تحقیق نشان داد آلودگی های انگلی روده ای به ویژه انگل های بیماری زا بالاتر از حد مورد انتظار می باشد. با توجه به اهمیت بیماری های انگلی و نقش عوامل مساعد کننده مثل تراکم جمعیت و ضعف سیستم ایمنی در بروز آن ها، درمان وکنترل عفونت نزد سالمندان و معلولین حائز اهمیت زیادی می باشد .