سابقه و هدف: کژدم سیاه Androctonus crassicauda یکی از کژدمهای خطرناک دنیا و ایران میباشد. این کژدم در مناطق گرمسیر کشور عامل گزش تعداد زیادی از افراد است که پیآمد آن عوارض خطرناک و طولانی و گاهی مرگ میباشد. با توجه به این که مطالعه اثرات زهر این کژدم در حیوانات آزمایشگاهی میتواند، مکانیسم عمل زهر را روشن نموده و کمک زیادی به درمان کژد م زدگی نماید بدین منطور این مطالعه بر زهر کژدم گادیم در ت ظ اهرات بالینی رت پرداخته است.
مواد و روشها: پژوهشی به روش تجربی بر روی 82 رت از یک نژاد و سن تقریبی 3-2 ماهه و وزن 250-200 گرم صورت پذیرفت. رتها ب ه طور تصادفی به دو گروه شاهد 40 سر و تجربی 42 سر تقسیم گردیدند. به گروه شاهد 1/0 سیسی سرم فیزیولوژی و گروه مورد 1/0 سیسی سرم فیزیولوژی که حاوی 1 لاندا زهر تازه کژدم سیاه بود تزریق گردید. قبل از مرگ تظاهرات بالینی و فراوانی مرگ مورد بررسی و مقایسه قرار گرفت.
نتایج : نتایج پژوهش نشان داد که تزریق زهر کژدم سیاه در رت موجب بروز 66 درصد فلج، 81 درصد پالس ها ی غیرعادی، 55 درصد انقباض عضلانی خود به خودی، 5/78 درصد خروج کف از بینی، 5/40 درصد ترشح بزاق دهانی، 5/71 درصد خو ن ریزی از چشم، 5/52 درصد خو ن ریزی از بینی، 88 درصد مرگ و میر شده است. آزمون آماری Fisher exact بروز تمامی تظاهرات بالینی فوق را در گروه مورد و مقایسه آن با گروه شاهد معنی د ار نشان داد.
نتیجهگیری: زهر کژدم سیاه در بروز تظاهرات بالینی وخیم رت، نقش دارد. بررسی تظاهرات بالینی در حیوانات دیگر آزمایشگاهی مختلف موجب شناخت اثرات این زهر در انسان و در نتیجه درمان مناسبتر مصدومین می شود.
Dehghani R, Khamehchian T, Asadi M A. Surveying the effect of Androctonus crassicauda venom on clinical manifestations in rats. Feyz Med Sci J 2006; 10 (2) :17-20 URL: http://feyz.kaums.ac.ir/article-1-92-fa.html
دهقانی روح ا...، خامه چیان طاهره، اسدی محمد علی. بررسی اثر تزریق زهر کژدم سیاهAndroctonus crassicauda بر تظاهرات بالینی در رت. مجله علوم پزشکی فيض. 1385; 10 (2) :17-20