مرکز تحقیقات بیوشیمی و تغذیه در بیماری های متابولیک- دانشگاه علوم پزشکی کاشان ، sharifi-na@kaums.ac.ir
چکیده: (3 مشاهده)
زمینه و هدف: ترجیح غذایی به گزینش یک یا چند نوع مادۀ غذایی از میان مواد غذایی دیگر گفته می شود که می تواند بر سلامت جسمی و روانی افراد اثر بگذارند. از این رو مطالعه ی حاضر برای اولین بار در ایران با هدف بررسی ترجیحات غذایی دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی کاشان و تحلیل ارتباط آنها با جنسیت و شاخص توده بدنی (BMI) انجام شد. روش ها:دراینمطالعه که یکتحلیلمقطعیثانویهازدادههایپایهطرحاعتباریابینسخهفارسیپرسشنامه ترجیحات غذاییلیدزبود، ترجیحات غذایی در 145 نفر از دانشجویان شرکت کننده (65 زن و 80 مرد) مورد سنجش قرار گرفت. این پرسشنامه حاوی 16 تصویر از 4 دسته ی غذایی شامل میان وعده های غذایی «پرچرب و شیرین»، «کم چرب و شیرین»، «پر چرب و غیر شیرین» و «کم چرب و غیرشیرین» رایج در ایران بود. تصاویر خوراکی ها به صورت تکی و یا دو تایی به شرکت کنندگان، که به روش نمونهگیری خوشهای چند مرحلهای انتخاب شده بودند، نشان داده شد و هر شرکت کننده، در حالت ناشتا، میزان علاقه و خواستن آن خوراکی را و ترجیح آن به خوراکی دیگر را با ابزار مناسب موجود در نرم افزار پرسشنامه مشخص کرد. یافته ها: نتایج نشان داد در حالت ناشتا، غذاهای پرچرب غیرشیرین (شامل غذاهای فرآوری شده و فست فودها) بالاترین نمرات ترجیحات غذایی را به خود اختصاص دادند. در مقابل، غذاهای کمچرب غیرشیرین (شامل انواع سبزیجات) کمترین میزان مقبولیت را در بین شرکتکنندگان داشتند.مردان ترجیحات معنی دار بیشتری به غذاهای پرچرب شیرین (مانند انواع شیرینی ها، کیک و کلوچه) نشان دادند در حالی که زنان، ترجیحات بالاتری نسبت به غذاهای کمچرب غیرشیرین (انواع سبزیجات) داشتند. به علاوه ارتباط معکوس و معنی داری بین BMI و ترجیح صریح برای غذاهای کمچرب مانند میوه ها و سبزیجات مشاهده شد ( 0.01 > P ، 0.22 - = r ) نتیجه گیری: ترتیب کلی ترجیحات غذایی در حالت ناشتا در دانشجویان به این صورت بود: غذاهای پرچرب غیرشیرین (بیشترین ترجیح) > غذاهای پرچرب شیرین > غذاهای کمچرب شیرین > غذاهای کمچرب غیرشیرین. مردان و افراد با BMI بالاتر گرایش بیشتری به غذاهای پرانرژی و پرچرب دارند، در حالیکه زنان تمایل بیشتری به غذاهای سالمتر و کمچرب نشان میدهند. این یافتهها بر اهمیت طراحی مداخلات تغذیهای هدفمند متناسب با جنسیت و وضعیت وزن در جمعیت دانشجویی تأکید میکند.