سابقه و هدف: از آنجایی که لیشمانیوزها و تب پاپاتاسی از معضلات بهداشتی کشور ما به شمار می روند و پشه خاکی تنها ناقل شناخته شده این بیماری ها می باشد، به منظور شناسایی و تعیین فون پشه خاکی ها در مناطق شهری و روستایی کاشان این مطالعه طی سال های 1369 الی 1376 انجام گرفت.

مواد و روش ها: تحقیق حاضر به روش توصیفی (Descriptive) در نقاطی از شهرستان کاشان که دارای شرایط اقلیمی و اکولوژیک متنوع بودند، صورت پذیرفت. در مجموع 11057 پشه خاکی از شهرهای کاشان، آران و بیدگل، قمصر و 9 روستای تابعه صید شد. پشه خاکی ها به روش های متداول تله چسبان (Sticky Paper) و آسپیراتور (Hand Capture) از داخل و خارج اماکن مسکونی و لانه جوندگان صید گردیدند. پس از شفاف نمودن آن ها در آزمایشگاه با استفاده از کلیدهای تشخیصی موجود، تعیین هویت شدند.

یافته ها: در مجموع 17 گونه پشه خاکی متعلق به دو جنس فلبوتوموس (11 گونه) و سرژنتومیا (6 گونه) شناسایی گردید. بیشترین درصد صید متعلق به فلبوتوموس پاپاتاسی (62%)، فلبوتوموس سرژنتی (17%) و سرژنتومیا سینتونی (14%) بود. فلبوتوموس پاپاتاسی گونه غالب پشه خاکی های داخل و خارج اماکن مسکونی و لانه جوندگان را تشکیل می دهد. اکثر انواع پشه خاکی ها از منطقه کوهستانی و کوهپایه این شهرستان صید شدند.

نتیجه گیری: از آنجایی که شناخت پشه خاکیها در مناطق مختلف می تواند حایز اهمیت باشد، پیشنهاد می گردد تحقیقات بعدی در زمینه بررسی عادات زیستی این حشرات که در اپیدمیولوژی بیماری و تعیین شیوه های مبارزه با آن ها دارای اهمیت می باشد، صورت پذیرد.