سابقه و هدف: با توجه به شیوع زیاد و اهمیت کشف فشار خون بالا و عوارض شناخته شده عدم اندازه گیری صحیح آن و به منظور میزان دقت و قدرت اندازه گیری فشار خون به روش غیر مستقیم توسط گروه های مختلف کادر پزشکی، این تحقیق در بیمارستان شهید بهشتی طی سال های 76-1375 انجام گرفت.

مواد و روش ها: پژوهش حاضر به روش کارآزمایی بالینی (Clinical trial) از نوع تشخیصی بر روی 157 بیمار داوطلب کاتتریسم قلب که به طور مستمر مراجعه نمودند، صورت پذیرفت. فشار خون داخل آئورت توسط متخصص قلب حین کاتتریزاسیون تعیین و حدود دو دقیقه بعد فشار خون توسط یک نفر از کادر پزشکی شاغل که از یکی از گروه های نه گانه دستیار قلب، دستیار داخلی، پرستار CCU، پرستاران قلب، پرستار داخلی، کارورز، کارآموز، دانشجوی پرستاری و بهیار بودند با فشار سنج عقربه ای با کاف استاندارد اندازه گیری شد. تفاوت مطلق اندازه گیری های غیر مستقیم از مستقیم به عنوان مبنای صحیح تعیین و با Paired t-test مورد قضاوت آماری قرار گرفتند و نیز قدرت گروه های کادر پزشکی در تشخیص فشار خون بالا بر مبنای بیشتر از 139/89 میلی متر جیوه تعیین گردید.

یافته ها: از مجموع 157 نفر مورد بررسی، 109 نفر (69.4%) مرد و 48 نفر (30.6%) زن در سنین 12.8±48 سال بودند. اغلب گروه ها فشار سیستولی را کمتر و فشار دیاستولی را بیشتر از حد واقعی گزارش نموده اند. فشار خون سیستولی 13 میلی متر جیوه و یا حدود 10% از مقدار واقعی آن تفاوت داشت (P<0.001)، فشار دیاستولی به میزان 10.7 میلی متر جیوه و یا حدود 14% اختلاف داشت (P<0.001). تفاوت مطلق فشار در هر یک از گروه ها از نظر آماری معنی دار بود و برای فشار سیستولی بیشترین مقدار تفاوت به اندازه 17.4 میلی متر جیوه و یا 13.2% مربوط به گروه دستیاران داخلی و کمترین آن به مقدار 10.3 میلی متر جیوه یا 8.3% مربوط به پرستاران داخلی بود و برای فشار دیاستولی بیشترین مقدار تفاوت با اندازه 15.3 میلی متر جیوه و یا 20% مربوط به گروه پرستاران قلب و کمترین مقدار تفاوت با اندازه 5.3 میلی متر جیوه و یا 7.2% مربوط به گروه دانشجویان پرستاری می باشد.

نتیجه گیری: با توجه به محدودیت حساسیت و ویژگی شیوه متداول اندازه گیری فشار خون به روش غیر مستقیم (کاف) انجام چنین تحقیقاتی را در سایر مراکز آموزشی، درمانی برای بررسی بیشتر و اطلاع از علل آن و نیز رعایت اصول علمی و عملی برای اندازه گیری فشار خون و آموزش این نکات به دست اندرکاران امر درمان بیماران توصیه می نماید.