سابقه و هدف: در دهههای اخیر با ظهور نانوتکنولوژی، استفاده از نانوذرّات بهخاطر افزایش فعالیت زیستی، بهبود هدفمند درمان و کاهش سمّیت، افزایش یافته است. سلنیوم، یکی از عناصر ضروری در بدن جانداران است. این عنصر در ساختار آنزیمهای متعددی که نقشهای مختلفی را در بدن موجود زنده ایفا میکنند، وجود دارد. اثرات متعددی برای نانوذرّات سلنیوم در شرایط مختلف گزارش شده است. هدف از این مطالعه، بررسی مطالعاتی است که نانوذرّه سلنیوم را بهعنوان عامل ضدّسرطانی، تمایز سلولهای بنیادی، ترمیم و کاهش عفونتهای زخم و همچنین عملکرد تغذیه و تولیدمثل مورد ارزیابی قرار داده است. مواد و روشها: در این مطالعه، به ارائه خلاصهای از مطالعات انجامشده در ارتباط با اثر نانوذرّه سلنیوم در شرایط مختلف، از جمله: اثرات تمایزی، ضدّسرطانی، ضدّعفونت و ترمیم زخم، همچنین عملکرد تغذیهای و تولیدمثلی پرداخته شده است. نتایج: در مطالعات مختلف، اشکال مختلفی از سلنیوم استفاده شده است. اما در اکثر مطالعات با توجه به اینکه نانوذرّه سلنیوم نسبت به اشکال نمکی (سلنیت سدیم، سلنات سدیم، سلنیوم دیاکسید، سلنوس اسید) سمّیت کمتری نشان میدهد؛ اثرات مثبت و تأثیر آن بر مهار رشد سلولهای سرطانی و آلودگیهای عفونی زخم، بهبود عملکرد تغذیهای و تولیدمثلی مشاهده شده است. نتیجهگیری: به نظر میرسد با توجه به سمّیت کمتر و قابلیت دسترسی زیستی بیشتر نانوذرّه سلنیوم میتوان آن را جایگزین اشکال نمکیاش نمود.
soltani L, ghaneialvar H. An overview of the applications of selenium nanoparticles in the biological sciences. Feyz Med Sci J 2021; 25 (4) :1130-1144 URL: http://feyz.kaums.ac.ir/article-1-4259-fa.html
سلطانی لیلا، قانعی الوار حوری. مروری بر کاربردهای نانوذرّه سلنیوم در علوم زیستی. مجله علوم پزشکی فيض. 1400; 25 (4) :1130-1144