سابقه و هدف: با توجه به شیوع و روند رو به افزایش بیماری دیابت و هیپرلیپیدمی و عوارض شناخته شده آن و داروها و نیز تناقض های موجود در مورد تاثیر انواع فیبر بر شاخص های قند و لیپیدهای سرم و به منظور تعیین تاثیر فیبر چغندر قند بر قند خون ناشتا و فراسنج های لیپیدی، این پژوهش بر روی مبتلایان به دیابت نوع II مراجعه کننده به واحد دیابت کاشان طی سال های 77-76 انجام گرفت.

مواد و روش ها: تحقیق به روش کارآزمایی بالینی، از نوع متقاطع، با مراجعه مستمر، دوسوکور، بر 30 بیمار دیابتی نوع II با FBS>7.8mmol/L و 9-5% HbA1C و مصرف روزانه دو عدد قرص گلی بن کلامید، صورت پذیرفت. تفاله چغندر قند کارخانه قند لرستان پس از پالایش، خشک و آسیاب گردید و از آن بسته های 10 گرمی تهیه شد. پس از تقسیم تصادفی بیماران، به دو گروه مورد و شاهد، افراد گروه مورد روزانه 10 گرم فیبر چغندر قند همراه با ناهار و 10 گرم همراه با شام، مخلوط با ماست و افراد گروه شاهد همین مقدار نشاسته را مانند گروه مورد برای مدت 4 هفته مصرف نمودند. پس از دو هفته استراحت، گروه ها با هم جابجا شدند و بررسی چهار هفته دیگر ادامه یافت. میزان قند خون ناشتا و فراسنج های لیپیدی در آغاز بررسی و در هفته های 2، 4، 6، 8 و 10 اندازه گیری شد. داده ها با Paired-t-test و t-test مورد قضاوت قرار گرفتند.

یافته ها: مصرف فیبر چغندر قند پس از چهار هفته، قند خون ناشتا را 33.1 درصد (P<0.001) و کلسترول تام سرم را 12.58 درصد (P<0.01) و LDL-کلسترول سرم را 11 درصد (P<0.05) و TG را 30.1 درصد (P<0.02) و نسبت کلسترول تام به HDL را 15 درصد (P<0.05) نسبت به گروه شاهد کاهش داد. میزان تغییرات HDL-کلسترول از نظر آماری معنی دار نبود.

نتیجه گیری: مصرف فیبر چغندر قند به عنوان یک ماده کاهش دهنده سطح گلوکز و لیپیدهای سرم برای افراد دیابتی نوع II پیشنهاد می شود.