سابقه و هدف: توالی حرکتی اساس بسیاری از رفتارهای هوشیارانهی انسان است، چرا که رفتارهای پیچیدهی حرکتی زنجیرهای از رفتارهای اولیه است. هدف این پژوهش مقایسهی میزان وابستگی به توجه در یادگیری توالی حرکتی ضمنی در دو گروه سنی سالمندان و جوانان است.
مواد و روشها: این مطالعه به صورت نیمهتجربی در دو گروه سالمند (60 الی 75 سال) و جوان (20 الی 30 سال) (هر گروه 15 نفر) اجرا شد. آزمودنیها در سال 1385 و در محل کانون بازنشستگان آموزش و پرورش شهرستان کاشان در مطالعه شرکت داده شدند. در این مطالعه دو تکلیف زمان عکسالعمل متوالی (تکلیف اول) و شمارش صداهای ارایه شده (تکلیف دوم) به صورت همزمان به فرد ارایه شد. جهت تحلیل دادهها آزمون تحلیل واریانس برای اندازهگیریهای مکرر زمان پاسخ، خطای پاسخ و کارایی تکلیف دوم، تی زوج شده برای مقایسهی دادههای منظم و نامنظم یک گروه و تی مستقل برای مقایسهی دادههای دو گروه سالمند و جوان مورد استفاده قرار گرفت.
نتایج: نتایج نشان داد که در گروه جوانان با ارایهی تکلیف دوگانه خطای پاسخ و زمان پاسخ تکلیف اول (زمان پاسخ متوالی) در مراحل مختلف آزمون در هر دو مرحلهی منظم و نامنظم کاهش مییابد. (برای همهی موارد 000/0 p £ در گروه سالمندان خطای پاسخ و زمان پاسخ در مراحل مختلف آزمون در هر دو مرحله ی منظم و نامنظم تفاوت معنی داری مشاهده نشد. (به ترتیب 863/0 p= و 061/0 p= ) کارایی تکلیف دوم نیز در طی پیشرفت مراحل آزمون در هر دو گروه تفاوت معنی داری مشاهده نشد. (به ترتیب 583/0 p= و 550/0 p= ).
نتیجهگیری: کاهش کمتر زمان پاسخ در تکلیف زمان عکسالعمل متوالی در سالمندان نسبت به جوانان نشان داد؛ یادگیری ضمنی در سالمندان وابسته به توجه است. بر این اساس در توانبخشی و تمرین درمانی سالمندان نمیتوان از تکالیف شناختی برای افزودن بار تمرین در حین یادگیری حرکتی استفاده نمود
Nejati V, Garusi Farshi M T, Ashayeri H, Aghdasi M T. Comparison of dependency to attention for implicit sequential motor learning in young and elderly groups. Feyz 2007; 11 (2) :53-59 URL: http://feyz.kaums.ac.ir/article-1-40-fa.html
نجاتی وحید، گروسی فرشی میرتقی، عشایری حسن، اقدسی محمد تقی. وابستگی به توجه در یادگیری ضمنی توالی حرکتی در جوانان و سالمندان. مجله علوم پزشکی فيض. 1386; 11 (2) :53-59