سابقه و هدف: با توجه به نقش و اهمیت ژیاردیا و سارکوسیستیس مخازن حیوانی در انتقال آلودگی به انسان و دام های اهلی و شیوع متفاوت آن ها و عدم اطلاع از وضعیت آلودگی سگ سانان در کشور، این مطالعه به منظور تعیین شیوع آلودگی به تک یاخته های جنس ژیاردیا و سارکوسیستیس در سگ سانان طی سال های 79-1377 در منطقه کاشان صورت پذیرفت.

مواد و روش ها: تحقیق به روش توصیفی (Descriptive) و تصادفی بر روی 142 گوشتخوار که طی چهار فصل سال از نقاط مختلف کاشان با گلوله تفنگ مورد هدف قرار گرفته بودند انجام گرفت. حیوانات را بلافاصله پس از صید در محل کالبد گشایی کرده، روده بزرگ و کوچک آن ها را جدا نموده و در ظرف حاوی فرمالین 10% قرار داده می شد و جهت تشخیص ژیاردیا و سارکوسیستیس به آزمایشگاه انگل شناسی دانشکده پزشکی منتقل می گردید. اطلاعات مربوط به سگ سانان از قبیل: نوع، جنس، سن براساس فرمول دندانی و نتیجه آزمایش میکروسکوپی محتویات روده در فرم اطلاعاتی ثبت می گردید. داده های فرم اطلاعاتی طبقه بندی و فاصله اطمینان (Confidence Interval) شیوع با احتمال 95% برای کل سگ سانان منطقه برآورد گردید.

یافته ها: از 142 گوشتخوار مورد آزمایش 70 قلاده سگ، 40 قلاده شغال، 22 قلاده روباه و 10 قلاده گرگ بود. سن گوشتخواران از دو ماه تا بیش از 5 سال متغیر بود. آلودگی به تک یاخته های روده ای در 108 (76.1%) گوشتخواران مشاهده گردید. آلودگی به ژیاردیاکانیس در سگ و شغال به ترتیب 5.70% و 5% و ژیاردیافلیس در روباه 22.7% بود. در گرگ ژیاردیاکانیس ملاحظه نشد. آلودگی به سارکوسیستیس در شغال و گرگ 50%، در سگ 41.4% و در روباه 18.4% بود. آلودگی توام ژیاردیا و سارکوسیستیس در گرگ 40%، شغال 32.5%، سگ 28.6% و روباه 9.1% بود.

نتیجه گیری و توصیه ها: آلودگی به ژیاردیا و سارکوسیستیس در سگ سانان منطقه کاشان از رقم مورد انتظار بالاتر می باشد. با توجه به نقش احتمالی ژیاردیا در انتقال آلودگی به انسان باید اقدامات کنترلی از جمله معدوم کردن سگ های ولگرد صورت گیرد، تحقیق برای تعیین بهترین روش های پیشگیری و کنترل توصیه می شود.