سابقه و هدف: برخی گزارشات حکایت از آثار سوء مترونیدازول بر روی گونادوتروپینها، تستوسترون، اسپرماتوژنز و دستگاه تناسلی نر دارد. هدف این پژوهش بررسی اثرات مترونیدازول بر روی هورمونهای محور هیپوفیز ـ بیضه، تستوسترون و اسپرماتوژنز در موش صحرایی ( RAT ) نر میباشد.
مواد و روشها: در این پژوهش تجربی 24 عدد موش Rat نر بالغ با سنین 12-10 هفته به صورت تصادفی در سه گروه 8 تایی قرار گرفتند. به گروه کنترل آب معمولی و به گروه اول تجربی روزانه 200 میلیگرم بر کیلوگرم مترونیدازول محلول در آب و به گروه دوم تجربی روزانه 400 میلیگرم بر کیلوگرم مترونیدازول محلول در آب و به مدت 60 روز داده شد. در پایان تجربه بعد از بیهوشی خونگیری از بطن چپ به عمل آمد و برای سنجش هورمونی، سانتریفوژ گردید. بعد از کشتن موشها، بیضهها و سمینال وزیکول و پروستات از بدن آنها خارج گردید. بعد از مطالعات مورفولوژیکی، در مایع بوئن به عنوان فیکساتیو قرار گرفتند. سپس بیضهها با روش هماتوکسیلن و ائوزین رنگآمیزی شدند. آنالیز آماری با استفاده از آزمون t-test انجام شد.
نتایج: بین وزن بیضهها و غدد تناسلی ضمیمه (سمینال وزیکول و پروستات) گروههای تجربی در مقایسه با گروه کنترل کاهش معنیداری مشاهده شد (01/0 p< ). هورمونهای FSH و LH ، تستوسترون در گروههای تجربی نسبت به گروه کنترل کاهش معنیداری را نشان داد. (01/0 p< ). مطالعات هیستولوژیک نشان داد در گروههای تجربی لولههای اسپرمساز بیضهها دچار آتروفی شده و روند اسپرماتوژنز کند گشته و تعداد سلولهای زایا کاهش یافته بود.
نتیجهگیری: مترونیدازول موجب کاهش هورمونهای گونادوتروپین و تستوسترون میشود و از این طریق و یا راههای احتمالی دیگر مانند اثر مستقیم بر روی سلولهای لیدیگ و سلولهای دودمان اسپرم موجب کاهش روند اسپرماتوژنز در بیضه میشود. بنابراین توصیه میشود به ویژه در جنس مذکر در مصرف این دارو احتیاط لازم به عمل آید.
Sohrabi D, Alipour M, Mellati Awsat A. Effect of metronidazole on spermatogenesis, plasma gonadotrophins and testosterone in adult male rats. Feyz 2007; 11 (2) :1-5 URL: http://feyz.kaums.ac.ir/article-1-31-fa.html
سهرابی داود، علیپور محسن، اوسط ملتی علی. اثر مترونیدازول بر روی هورمون های محور هیپوفیز ـ بیضه، تستوسترون و اسپرماتوژنز در موش صحرایی ( RAT ) نر بالغ. مجله علوم پزشکی فيض. 1386; 11 (2) :1-5