سابقه و هدف: تاکسول یک داروی ضدسرطان با منشاء گیاهی است که بهطور گسترده برای درمان انواع مختلف سرطان استفاده میشود. روشهای استخراج سنتی تاکسول از گونههای سرخدار بسیار سخت و هزینهبر است. بنابراین، بررسی منابع جایگزین برای این داروی با ارزش ضروری بهنظر میرسد.
مواد و روشها: در این تحقیق قارچهای اندوفیت از پوست سرخدار بومی ایران ( Taxus baccata ) جداسازی شدند. ایزولهها در محیط PDB ( Potato Dextrose Broth ) کشت داده شده و بهمدت 21 روز انکوبه شدند. DNA ژنومی نمونهها استخراج گردید و حضور ژن DBAT (10-داستیل باکاتین استیل ترانسفراز)، یکی از ژنهای کلیدی در مسیر بیوسنتزی تاکسول، با استفاده از واکنش زنجیرهای پلیمراز (PCR) بررسی شد. عصارهگیری از کشت مایع قارچهای حاوی ژن DBAT انجام شده و تولید تاکسول در آنها بهوسیله روش کروماتوگرافی لایه نازک بررسی گردید.
نتایج: در مجموع 60 ایزوله قارچ اندوفیت از سرخدار بومی ایران جداسازی گردید. حضور ژن DBAT در 22 ایزوله تائید شد. نتایج کروماتوگرافی لایه نازک تولید تاکسول را در محیط کشت برخی از ایزولهها به اثبات رساند.
نتیجهگیری: در برخی از قارچهای جداشده از سرخدار ایرانی حضور ژن مسیر بیوسنتزی و همچنین تولید تاکسول به اثبات رسید. این نتایج نشان داد که قارچهای اندوفیت مولد تاکسول سرخدار میتوانند منبع جایگزین مناسبی برای تامین تاکسول باشند. مطالعات تکمیلی در این مورد درحال انجام است.
Seifi M, Nazeri S, Soltani J. Presence of the DBAT gene and in vitro production of Taxol in endophytic fungi isolated from Iranian yew (Taxus baccata). Feyz Med Sci J 2013; 17 (3) :255-260 URL: http://feyz.kaums.ac.ir/article-1-1953-fa.html
سیفی مقصود، ناظری سنبل، سلطانی جلال. حضور ژن DBAT و تولید داروی ضدسرطان تاکسول در قارچ های اندوفیت جداسازی شده از گیاه سرخدار بومی ایران (Taxus baccata) در شرایط درون شیشهای. مجله علوم پزشکی فيض. 1392; 17 (3) :255-260