سابقه و هدف: آسیب عضوی مغز می تواند افراد را مستعد ابتلا به اختلال روانی نماید. هدف از پژوهش حاضر ساخت مدل پیشبینی کننده و بررسی عوامل خطرزای پدیدآیی اختلالات روانی پس از وقوع آسیب مغزی تروماتیک (TBI) می باشد.

مواد و روش ها: در این مطالعه توصیفی طولی، 238 بیمار مبتلا به TBI‏ (43 زن و 195 مرد) مراجعه کننده به بیمارستان پورسینای رشت از فروردین تا بهمن سال 1388 بهشیوه نمونهگیری غیراحتمالی و پیاپی وارد شدند. همه افراد تحت معاینات جراحی اعصاب و روانشناختی قرار گرفتند. پس‌ از گذشت 4 ماه پیگیری، 1/65 درصد (155 نفر) از بیماران جهت تعیین ماهیت اختلال روانی ناشی از TBI با استفاده از مصاحبه ساختاریافته بالینی بر پایه ضوابط تشخیصی D‏SM-IV به روانپزشک مراجعه نمودند. دادهها با استفاده از رگرسیون لجستیک تحلیل شدند.

نتایج: یافته ها نشان داد که پس از آسیبدیدگی، 48/75 درصد (117نفر) دارای تشخیص اختلالات روانی ثانوی بر TBIهستند. نتایج رگرسیون لجستیک نیز نشان داد که شدت TBI‏(‏712/9‏-‏259/1 ‏CI‏ 95 درصد، 497/3=‏OR‏)‏، وجود آسیب تحت جمجمه ای (‏857/7‏-‏022/1‏ ‏CI‏ 95 درصد، ‏834/2‏=‏OR)‏ و افت سطح سازشیافتگی عمومی پس از تروما، همان‌طور که توسط نسخه مناسبسازیشده 28-GHQ سنجیده میشد (‏111/1‏-‏035/1‏ ‏CI‏ 95 درصد، ‏072/1‏=‏OR‏)‏ شانس ابتلا به اختلالات روانی را افزایش می دهند.

نتیجه گیری: پدیدآیی اختلالات روانی پس از TBI پیوند تنگاتنگی با عوامل آسیبشناختی عضوی مغز (شدتTBI و وجود آسیب تحتجمجمهای) دارد، اما در این میان نباید از نقش عوامل تاثیرگذار روانشناختی نظیر سطح سازشیافتگی عمومی پس از تروما نیز غافل بود. هم چنین، بهمنظور پیشبینی افرادی که در معرض خطر بروز اختلال روانی پس از‏ TBI‏ هستند، میتوان از مدل ‏کارآمدِ ساخته شده در این پژوهش استفاده نمود.