سابقه و هدف: دیکروسلیازیس بیماری انگلی کبدی است که دارای اهمیت بالینی و اقتصادی برای انسان و صنعت پرورش دام است. باتوجه به اهمیت بهداشتی و اقتصادی بیماری، در این مطالعه پارامترهای مرفومتریک و مولکولی ناحیه 28S rDNA ایزوله های گوسفندی دیکروسلیوم در استان های شمالی و مرکزی ایران طی سال های 90–1389 تعیین شده است.

مواد و روش ها: در مجموع 200 ترماتوداز کبد گوسفندانی که به‌طور طبیعی در استان های آذربایجان شرقی، خراسان رضوی، مازندران و تهران آلوده شده بودند، جمع آوری گردید. شاخص های مرفولوژیک کرم های بالغ بر اساس پارامترهای مرفومتریک اندازه گیری شد. از این تعداد 60 نمونه برای بررسی های مولکولی انتخاب شدند. در ابتدا DNA انگل استخراج شده، سپس واکنش PCR برای تکثیر بخشی از ناحیه 28S صورت گرفت. با تکنیک RFLP و با استفاده از آنزیم محدودالاثر Tru1I گونه ی انگل تشخیص داده شد. در انتها از محصول خالص شده PCR، تعیین توالی صورت گرفت.

نتایج: بر اساس شاخص قابل اعتماد مرفولوژیک موقعیت بیضه ها، تمام ایزوله ها، دارای دو بیضه پشت سرهم بودند. الکتروفورز محصول PCR در تمامی ایزوله های گوسفندی دیکروسلیوم باند bp963 نشان داد که شبیه موارد ثبت شده در بانک ژن بود. الگوی RFLP نشان دهنده ی 4 محل برش و تشکیل فراگمنت های bp116، bp145، bp 293 و bp409 بود. گرچه اختلاف شاخص‌های مرفومتریک در استان های مختلف معنی دار بود، ولی بررسی ژنومیک نشان دهنده ی وجود مشابهت بین توالی ها در استان های مورد برسی بود.

نتیجه گیری: شاخص های مرفومتریک و مولکولی نشان دادند که دیکروسلیوم دندریتیکوم، تنها گونه‌ی مناطق شمال و مرکز ایران می باشد.