سابقه و هدف: آسیت یا تجمع پاتولوژیک مایع صفاقی، در بیماریهای مختلفی دیده می شود که جهت تشخیص علل آن، از پاراسنتز مایع آسیت استفاده می گردد. با توجه به اهمیت عوامل ایجادکننده این نوع آسیت، و به منظور تعیین علل آن، این تحقیق در یک دوره 7 ساله در شهر رشت انجام گردید.

مواد و روشها: در این مطالعه با طراحی مقطعی، روی کلیه بیماران بستری با تشخیص قطعی آسیت، انجام گرفت. نوع آسیت (گرادیان غلظتی پایین) از طریق تعیین غلظت آلبومین مایع آسیت و سرم همزمان، مشخص شد. موارد دیگری اعم از گلوکز و LDH مایع آسیت نیز تعیین شد. مشخصات بیماران شامل سن، جنس و تشخیص نهایی بررسی و ثبت گردید و در نهایت، داده ها با آماره توصیفی تحلیلی ارائه گردید.

یافته ها: از 148 بیمار واجد شرایط 6/48 درصد مرد و 4/51 درصد زن و در سنین 5/13 ± 59 سال بودند. شایعترین علت این نوع آسیت، سل (9/45%) و در مرحله بعد بدخیمی (9/41%) بود. 2/12 درصد نیز مربوط به سایر علل بود. تفاوتی بین شیوع علل آسیت با شیب غلظتی پایین در دو جنس مشاهده نشد ولی تفاوت در گروههای سنی و علل مختلف بیماری معنی دار بود (001/0 P< ). میزان گرادیان غلظتی سرم به مایع آسیت 19/0 ± 68/0 گرم در دسی لیتر، میزان LDH مایع آسیت IU/L 5/135 ± 4/342، غلظت گلوکز در بیماران باسل صفاقی، مبتلا به بدخیمی و سایر علل به ترتیب : 8/13 ± 71، 2/17 ± 4/101 و 2/13 ± 2/89 میلی گرم در دسی لیتر بود که تفاوتهای معنی د اری داشتند ( 001/0 P< ).

نتیجه گیر ی: در هر بیمار با این نوع آسیت ابتدا باید سل به عنوان تشخیصی قابل درمان در نظر گرفته شود. در صورت رد آن، با شک به بدخیمی و سپس سایر علل، به انجام دیگر اقدامات تشخیصی اقدام گردد.