سابقه و هدف: شکم یکی از بخشهای مهم بدن است که ارگانهای متعدد و مهمی دارد و همگی آنها میتوانند در معرض تروماهای نافذ قرار بگیرند. بررسی تروماهای شکمی در مجروحین جنگی و تعیین خط سیر درمان و نیز تعداد اعمال جراحی انجام شده و در نهایت بررسی میزان بهبودی یا عوارض حاصل از آن، میتواند راهنمای ما در راه رسیدن به چگونگی کیفیت سیستم درمانی جنگ باشد.
مواد و روشها: در طی این مطالعه توصیفی، تعداد 1176 پرونده آن دسته از مجروحین جنگ تحمیلی که جراحت آنها منجر به ضایعه یا ضایعاتی در داخل شکم شده و به این علت تحت عمل جراحی لاپاراتومی قرار گرفتهاند، بررسی شدند.
نتایج: از تعداد 1176 پرونده مورد بررسی، 3574 ضایعه شکمی به ثبت رسیده بود. مجموع 1440 عمل جراحی برای این تعداد ضایعه انجام شده بود. شایعترین مناطق آسیب دیده به ترتیب فراوانی عبارت بودند از: روده باریک؛ 412 مورد (5/11درصد)، کولون؛ 260 مورد (2/7درصد)، طحال؛ 139 مورد (8/3درصد)، دیافراگم؛ 119 مورد (3/3درصد)، معده؛ 118 مورد (3/3درصد)، کبد؛ 110 مورد (3 درصد).
نتیجه گیری: بررسی شیوع آسیب به روده باریک و کولون نشاندهنده آسیب پذیر بودن این ناحیه بوده و لازم است در هنگام عمل جراحی در بیمارستان های صحرایی توسط جراحان مورد باز بینی و دقت قرار گیرد و درپروتکلهای استاندارد شده در سیستم درمانی هر نوع جنگی مورد توجه قرار گیرد.
Saghafinia M, Nafisi N, Morovati S, Moharamzadeh Y, Panahi F, Mirhashemi S et al . Evaluating the incidence of abdominal injuries among the Iran-Iraq holy defense injured. Feyz 2009; 12 (5) :49-52 URL: http://feyz.kaums.ac.ir/article-1-702-fa.html
ثقفی نیا مسعود، نفیسی ناهید، مروتی سعید، محرم زاده یاشار، پناهی فرزاد، میرهاشمی صدیقه و همکاران.. بررسی شیوع آسیب های شکمی درمجروحین جنگی دوران دفاع مقدس. مجله علوم پزشکی فيض. 1387; 12 (5) :49-52