سابقه و هدف: با توجه به اهمیت رشد نوزادان، پیش آگهی شناخته شده آن، وجود خلا اطلاعاتی و گزارش های متفاوت از تاثیر فواصل تغذیه بر رشد، این تحقیق به منظور مقایسه تاثیر تغذیه براساس تقاضا و تغذیه مکرر با شیر مادر بر رشد نوزاد در نوزادان متولد شده در بیمارستان دکتر شبیه خوانی کاشان طی سال های 76-1375 انجام گرفت.

مواد و روش ها: تحقیق به روش کارآزمایی بالینی (Clinical trial) از نوع نیمه تجربی با نمونه گیری مستمر بر روی 45 نوزاد در گروه تغذیه براساس تقاضا (شاهد) و 40 نوزاد در گروه تغذیه مکرر (تجربی) انجام گرفت. نوع روش زمان بندی براساس تمایل مادران واجد شرایط بوده و دو گروه به لحاظ سن و شغل و تحصیلات و دفعات بارداری مادر، تعداد فرزند خانواده، نوع بارداری مادر، فاصله تولد فعلی با زایمان قبلی مادر، سن و تحصیلات و شغل پدر، تعداد افراد خانواده، زیربنای منزل، وضعیت مسکن، درآمد ماهیانه، جنس نوزاد، زمان اولین تغذیه، وزن و قد و دور سر بدو تولد نوزاد مشابه سازی گردیدند. وزن، قد و دور سر بدو تولد، روز 14 و 28 تولد بررسی و تغییرات آن با t-test مورد قضاوت قرار گرفت.

یافته ها: از گروه تغذیه براساس تقاضا، 8 نفر و از گروه تغذیه مکرر، 14 نفر به علت بیماری مادر یا کودک، ثبت ناکامل اطلاعات، استفاده از تغذیه مصنوعی، عدم مراجعه به موقع، عدم پیگیری برنامه، عدم مطابقت موارد تغذیه ای با معیار در نظر گرفته شده، حذف گردیدند. تحقیق بر روی 63 نفر (در دو گروه شاهد و تجربی به ترتیب 32 و 31 نفر) انجام گرفت. در 14 روز اول تولد تغییرات وزن نوزادان در گروه تغذیه براساس تقاضا 113±399.7 گرم می باشد و در گروه تغذیه مکرر 194.1±613.9 گرم بود. در واقع میزان افزایش وزن گروه مورد نسبت به شاهد 53% بیشتر می باشد (P<0.001). تغییرات دور سر و قد در دوره 14 روز اول تولد و نیز تغییرات کلیه شاخص های رشدی مورد بررسی در دوره 28 روز اول تولد در گروه مورد بیشتر از گروه شاهد بود که این تفاوت ها به لحاظ آماری معنی دار نمی باشند.

نتیجه گیری: تغذیه نوزاد با شیر مادر به روش مکرر بر رشد جسمانی نوزادان، تاثیر دارد. تحقیق به منظور ارزیابی تاثیر طولانی مدت نوع، روش زمان بندی فواصل تغذیه با شیر مادر بر رشد جسمانی کودک و همین طور بر روی ساختار شاخص های رشد و تکامل پیشنهاد می شود.