سابقه و هدف: با توجه به میزان شیوع کیست هیداتیک در کشور و عدم کارآیی لازم برخی از آزمون های سرولوژیک رایج در کشور جهت تشخیص آلودگی به کیست، این مطالعه به منظور ارزیابی قدرت آزمون های الیزای نقطه ای (Dot-ELISA)، ایمونوفلورسانس غیر مستقیم (IFS) و هماگلوتیناسیون غیر مستقیم (IHA) ریوی در تشخیص کیست های کبدی طی سال 1376 در تهران انجام گرفت.

مواد و روش ها: پژوهش حاضر به روش کارآزمایی بالینی از نوع تشخیصی بر روی 244 نمونه سرم از سه گروه به صورت 30 نمونه از بیماران هیداتیدی، 104 نمونه از بیماران غیر هیداتیدی و 110 نمونه از افراد سالم صورت پذیرفت. مبتلایان به کیست هیداتید را به طور عمده افراد مبتلا به کیست هیداتیک کبدی (14 نفر)، کیست هیداتیک ریوی (10 نفر) و کیست هیداتیک توام کبدی-ریوی (6 نفر) تشکیل می دادند که وجود کیست در اندام های آن ها پس از انجام عمل جراحی مورد تایید قرار گرفته بود. سرم ها با سه روش میکروهماگلوتیناسیون غیر مستقیم، ایمونوفلورسانس غیر مستقیم و الیزای نقطه ای آزمایش شدند. حساسیت، ویژگی، پیش بینی مثبت و منفی هر کدام از آزمون ها در تشخیص کیست های کبدی، ریوی و توام کبدی-ریوی محاسبه و با یکدیگر مقایسه گردید.

یافته ها: پس از انجام آزمایش های لازم، حساسیت آزمون IHA برای تشخیص کیست کبدی، ریوی و کبدی-ریوی به ترتیب 78.6 و 60 و 100 درصد و ویژگی آزمون 93.93%، در آزمون IFA حساسیت آزمایش برای تشخیص کیست کبدی 93%، برای کیست ریوی 80% و برای کیست توام کبدی-ریوی 100% و ویژگی آن در هر سه مورد 96.26% می باشد. حساسیت آزمون Dot ELISA در تشخیص کیست در هر سه مورد کبدی، ریوی و کبدی-ریوی، 100% و ویژگی آن 99.54% بود.

نتیجه گیری: در تشخیص آلودگی به کیست هیداتیک آزمون الیزای نقطه ای در مقایسه با روش های ارزش IFA و IHA دارای تشخیصی بهتری می باشد. این آزمون تقریبا به یک نسبت قادر است که کیست های کبدی و ریوی را تشخیص دهد.