سابقه و هدف: با توجه به آمار متفاوت شیوع گواتر در اغلب مناطق کشور و عوارض ناشی از آن و نبود آمار دقیق و جامع از فراوانی گواتر در منطقه کاشان این مطالعه به منظور تعیین فراوانی گواتر در دانش آموزان شهر و روستاهای کویری کاشان طی سال تحصیلی 77-1376 انجام گرفت.
مواد و روش ها: پژوهش حاضر با روش توصیفی (Descriptive study) بر روی 3130 دانش آموز دختر و پسر صورت پذیرفت. نمونه ها از مجموع 30 مدرسه از مدارس شهر و روستاهای کویری کاشان به طور تصادفی انتخاب شدند به گونه ای که 10 مدرسه ابتدایی، 6 مدرسه راهنمایی و 4 دبیرستان در شهر، 5 مدرسه ابتدایی، 3 مدرسه راهنمایی و 2 دبیرستان از روستا را شامل گردید. پس از مراجعه به این مدارس از کلاس ها و دانش آموزان نمونه به طور تصادفی انتخاب و خصوصیات فردی، سن، جنس، مقطع تحصیلی، وضعیت تحصیلی، محل سکونت، شغل پدر و مادر و تعداد خانوار در پرسش نامه ثبت شد و از کلیه دانش آموزان معاینه بالینی به روش Bimanual توسط دستیار داخلی تحت آموزش و نظر متخصص داخلی انجام گرفت و براساس معیار WHO وجود و درجه گواتر تعیین شد. وضعیت تحصیلی نیز براساس معدل ثلث سوم سال قبل به گروه های خوب، متوسط و ضعیف تقسیم گردید. شیوع گواتر در نمونه ها تعیین و شیوع واقعی آن در جامعه برآورد شد.
یافته ها: از 3130 نفر دانش آموز مورد مطالعه، 2548 نفر از شهر که به تفکیک 1308 نفر (51.3) پسر و 1240 نفر (48.6) دختر و 582 نفر از روستا که به تفکیک 342 نفر (58.7%) پسر و 240 نفر (41.3%) دختر بودند. از مجموع افراد مورد مطالعه، 47% دارای گواتر بودند که شیوع آن در دخترها 4.09% و در پسرها 59.1% بود که به تفکیک در جامعه شهری 45.7% و در روستا 52% مبتلا به گواتر بودند. شیوع گواتر در دانش آموزان ابتدایی 40.4%، در دانش آموزان راهنمایی 50.9% و در دبیرستان ها 54.7% می باشد. شایع ترین گروه سنی مبتلا به گواتر گروه سنی 16 تا 17 سال با ابتلا 62.2% بود که بیشترین آن گواتر 1b با شیوع 28.4% و کمترین آن گواتر درجه 3 با فراوانی 0.3% بود. شیوع گواتر در دانش آموزان با وضعیت تحصیلی خوب 38.2% و در دانش آموزان متوسط 50% و در دانش آموزانی که از نظر تحصیلی ضعیف بودند، 70% مشاهده شد. شیوع گواتر در جنس مذکر بیش از مونث بود.
نتیجه گیری: با توجه به هیپرآندمیک بودن گواتر در مناطق کویری و تناقض های مختلف در ارتباط با سن و جنس لزوم به بررسی علل و عوامل موثر در آن توصیه می گردد.
Sadr F, Talari S A, Shaeri H. Prevalence of Goiter among the students in rural and urban region of Kashan, 1996-97 . Feyz 2000; 4 (2) :77-82 URL: http://feyz.kaums.ac.ir/article-1-450-fa.html
صدر فخرالدین، طالاری صفرعلی، شاعری حمید. بررسی شیوع گواتر در دانش آموزان شهر و روستاهای کویری کاشان طی سال تحصیلی 77-1376 . مجله علوم پزشکی فيض. 1379; 4 (2) :77-82