سابقه و هدف: با توجه به اهمیت رشد در کودکان و این که میزان آن در جوامع مختلف متفاوت گزارش شده و می تواند تحت تاثیر عوامل محیطی و ژنتیکی باشد. همچنین با توجه به این مساله که یک استاندارد در منطقه ما وجود ندارد. این مطالعه به منظور پایش رشد دور سر در شیرخواران متولد شده در زایشگاه شبیه خوانی کاشان طی سال 1377 انجام گرفت.

مواد و روش ها: تحقیق به روش توصیفی از نوع طولی بر روی 400 نمونه شامل 200 دختر و 200 پسر که همگی در سن حاملگی 42-38 هفته با وزن 4000-2500 گرم متولد شدند، صورت پذیرفت. مدت مطالعه از بدو تولد به مدت یک سال بود. طی این مدت شیرخوارانی که از شیر مادر محروم می گردیدند و یا از منطقه مهاجرت می کردند و یا به علت بیماری های جدی نظیر گاسترو آنتریت، پنومونی و یا عفونت ادراری در بیمارستان بستری می شدند از مطالعه حذف گردیدند. در نهایت، 400 نمونه کامل شد و در 6 ماه اول ماهیانه و در 6 ماه دوم هر 2 ماه یک بار دور سر اندازه گیری گردید و نمودارهای استاندارد دور سر ترسیم و با منحنی استاندارد NCHS مقایسه شد.

یافته ها: در این مطالعه، صدک 50 دور سر پسران و دختران در بدو تولد به ترتیب 34.6 سانتیمتر و 34.04 سانتیمتر بود. میزان افزایش متوسط دور سر پسران و دختران طی سال اول زندگی به ترتیب 12.12 سانتیمتر و 11.56 سانتیمتر می باشد. در این مورد میزان صدک 50 دور سر پسران و دختران طبق منحنی NCHS به ترتیب 38.4 سانتیمتر و 34.3 سانتیمتر می باشد و میزان افزایش دور سر طی سال اول زندگی طبق استاندارد NCHS در پسران و دختران به ترتیب 12.2 سانتیمتر و 11.4 سانتیمتر است.

نتیجه گیری: تحقیق نشان داد که متوسط دور سر در بدو تولد در شیرخواران پسر و دختر تقریبا مشابه کتاب های مرجع می باشد و میزان رشد دور سر طی سال اول زندگی نیز در مقایسه با نمودار NCHS تفاوت قابل ملاحظه ای ندارد. بنابراین به نظر می رسد می توان جهت پایش رشد دور سر در منطقه ما از منحنی های NCHS استفاده کرد. البته تحقیق مشابه در سایر مناطق ایران نیز توصیه می شود.