سابقه و هدف: با توجه به این که در جریان بیهوشی عمومی بیماران تحت جراحی های مغز و اعصاب تغییر در فراسنج های تنفسی می تواند تعادل ظریف داخل جمجمه را به هم بزند و نیز اساس بی هوشی در این جراحی ها کاستن از فشار دی اکسیدکربن شریانی است از این رو، با هدف تعیین میزان این تغییرات، پژوهش حاضر در اتاق عمل بیمارستان نقوی کاشان از دی ماه 77 تا خرداد 78 انجام گرفت.

مواد و روش ها: پژوهش حاضر به روش نیمه تجربی بر روی 113 بیمار مراجعه کننده به اتاق عمل بیمارستان نقوی کاشان صورت پذیرفت که پس از معاینه های فیزیکی توسط متخصصان جراحی مغز و اعصاب و بیهوشی، فراسنج های EtCO2 و SPO2 و RR توسط دستگاه کاپنوگرافی و پالس اکسی متر مطابق استاندارد بررسی و نیز نقش عواملی نظیر سن، جنس، نوع عمل، مدت جراحی و موقعیت حین جراحی در تغییر فراسنج های مذکور تعیین گردید.

یافته ها: از مجموع 113 بیمار مورد بررسی، 70 نفر مرد (61.9%) و 43 نفر زن (38.1%) بودند و بیماران در محدوده سنی 0-75 قرار داشتند که بیشترین فراوانی در رده سنی بالای 40 سال بود. مقادیر تغییر در فراسنج های تنفسی در مردان بیشتر از زنان مشاهده گردید و نیز معیارهای EtCO2 و SPO2 و RR در رده سنی بالای 40 سال نسبت به رده سنی کمتر از 20 سال و بین 40-20 سال تغییر قابل توجه تری نشان داد و همچنان که انتظار می رفت در اعمال جراحی روی ستون فقرات و در موقعیت روی شکم و بیشتر از دو ساعت، میزان تغییرات معیارهای مذکور نسبت به اعمال جراحی داخل جمجمه و در موقعیت به پشت خوابیده و کمتر از دو ساعت بیشتر بود. نتایج آزمون ها نشان داد که تغییرات معیارهای فوق در مورد EtCO2 حین و پس از القای بیهوشی نسبت به قبل از آن اختلاف معنی داری داشت و نیز در مورد SPO2 و RR بر حسب طول مدت عمل، نوع و موقعیت عمل تفاوت معنی داری نشان داد.

نتیجه گیری و توصیه ها: تغییر در فراسنج های تنفسی در جراحی های مغز و اعصاب به وضوح مشاهده می شود که نسبت به نوع، مدت و موقعیت عمل این تغییرات متفاوت است از این رو، لزوم کنترل مداوم و دقیق تر فراسنج های تنفسی در این جراحی ها توسط کاپنوگرافی و یا ABG ساعتی و نیز تطابق دستگاه تهویه مکانیک با تغییر در فراسنج های فوق را مشخص می نماید. تحقیقات تحلیلی برای شناخت عوامل موثر در بروز این تغییرات توصیه می شود.