سابقه‌ و هدف: نظر به فراوانی مواد زائد بیمارستانی و روند رو به افزایش و گزارشات متفاوت از مقادیر آن در خارج و داخل کشور و عدم اطلاع از وضعیت مواد زائد بیمارستانهای کاشان، این تحقیق به منظور تجزیه فیزیکی زباله‌های بیمارستانی در سال 81-80 انجام گرفت.

مواد و روش‌ها: تحقیق به صورت توصیفی انجام گرفت. به طور تصادفی‌ در هر ماه‌ یک‌ روز وسط هفته از زباله‌های‌ کلیه‌ بیمارستان‌های‌ شهر کاشان شامل‌ بیمارستان‌ شهید بهشتی‌، بیمارستان‌ نقوی‌، زایشگاه‌ شبیه‌خوانی‌، بیمارستان‌ اخوان‌ و بیمارستان‌ متینی‌ نمونه‌گیری شد. به‌ این‌ صورت‌ که‌ روز قبل‌ به‌ تعداد سطل‌های‌ زباله‌، کیسه‌ زباله‌ مخصوص‌ به‌ رنگ‌های‌ متفاوت‌ تحویل‌ خدمات بیمارستان داده شد و به‌ مسئولین‌ خدمات‌ بیمارستان‌ها آموزش داده‌ شد تا با زدن‌ برچسب‌ بر روی‌ کیسه‌ زباله‌ها مشخص‌ گردد که‌ هر کیسه‌ مربوط‌ به‌ کدام‌ بخش‌ بیمارستان می‌باشد. در مجموع‌ 60 نمونه‌ در مدت‌ یک سال برداشت‌ گردید. برای‌ تعیین‌ اجزا زباله‌ ابتدا یک‌ نمونه‌ به‌ وزن‌ 50 کیلو گرم‌ متناسب‌ با مقدار زباله‌ هر بخش‌ تهیه‌ و ‌اجزا مختلف از قبیل پلاستیک‌، کاغذ، منسوجات‌، مواد برنده‌، شیشه‌، فلزات‌ و سایر مواد جداسازی‌ شده‌ و هر یک‌ از اجزا جداگانه‌ توزین‌ شد و درصد هر کدام محاسبه گردید. در ضمن برای‌ تعیین‌ سرانه‌ مواد زاید هر تخت‌، تمام‌ زباله بیمارستان‌ در آن‌ روز‌ توزین شد. سرانه مواد زاید هر تخت به تفکیک هر بیمارستان و ماه‌های سال محاسبه گردید.

یافته‌ها: در کل 15012 کیلوگرم‌ انواع زباله‌ از 5 بیمارستان مورد بررسی شهر کاشان‌ جمع‌آوری‌ و توزین‌ گردید. بیشترین‌ میزان تولید زباله در بیمارستان شهید بهشتی و کمترین‌ میزان‌ آن‌ در بیمارستان متینی جمع‌آوری شد. میزان اجزاء زباله نمونه‌های توزین شده عبارت بود از: مواد فاسدشدنی 7/15 درصد،‏‏‏ پلاستیک 13 درصد، کاغذ 5 درصد، پارچه 5/4 درصد، شیشه 7/3 درصد‏، فلزات 1/2 درصد و نایلون 9/1 درصد. میزان اجزاء زباله در فصل بهار 23 درصد، فصل تابستان 3/25 درصد، فصل پاییز 23 درصد و فصل زمستان 7/28 درصد برآورد گردید. متوسط میزان سرانه ماهیانه مواد زائد بر اساس تخت فعال در بیمارستان شهید بهشتی 9/2 کیلوگرم، بیمارستان نقوی 6/3 کیلوگرم، زایشگاه شبیه‌خوانی 9/5 کیلوگرم، بیمارستان متینی 5/4 کیلوگرم و بیمارستان اخوان 7/3 کیلوگرم بود.

نتیجه‌گیری و توصیه‌ها: میزان سرانه مواد زائد بیمارستان‌های کاشان کمی بالاتر از میزان گزارش شده در موارد مشابه است و بررسی علل آن را توصیه می‌نماید.